With a win against Armenia on Thursday and a loss against North Macedonia on Sunday, the Faroese national football team ended in third place in group C4 in the UEFA Nations League, with no chance of advancing to a higher group. Thursday’s match was the teams first since Håkan Ericson was released from the position […]

The post UEFA Nations League: Faroese beat Armenia but lose to North Macedonia appeared first on Local.fo.

Rørandi at síggja mynd í Norðlýsinum av skiparanum á Ågot, sum við smíli hyggur í eyguni á stórum krabba, sum hann ætlaði Sjósavnið í Havn skuldi hava. Àrsins mynd í mínum myndaeygum, tí myndin sigur so ómetaliga nógv. Sigur okkum, at sjálvt í svárari tíð, nú skipið “arbeiðsamboðið” hjá reiðarínum og harvið nógvum monnum er […]

The post Skiparin á Ågot hyggur við smíli í eyguni á krabbanum appeared first on Hvannrók.

Móðir Lorenza á fjórðu hædd í tíðarleysa ungdómsleiknum um Romeo og Juliu úr húskjunum Montague og Capulet í sóttarrakta býnum Verona, ið er settur upp sum panoptikon á Glasi. Marita S. Dalsgaard er fransiskanaranunnan. Foto: Erla Rajani Ziskasen.

Trý ár hevur hevur tað tikið at fáa verkætlanina um Romeo og Juliu at búnast, sigur Gunnvá Zachariasen, sum hevur boðið mær til frumframførslu á Glasi í kvøld.

Nú er klárt, og eg lesi komprimeraða stutttekstin, the caption, í lýsingini av kendasta leiki í verðini: - Tvey ung og forelskaði hvør sínumegin eitt drápiligt arvastríð kempa fyri teirra kærleika í einum sjúkum heimi á tremur við haturi. 

Soleiðis sigur Facebooksíðan, ið hevur allar upplýsingar um Romeo og Juliu á Glasi.  

Tað er leygarkvøld úti í Marknagili, har eg seinastu dagarnar havi varnast, hvussu sjáldsama hvassur vindurin kann verða. Nú er vátaslettingur og myrkt, og eg eri komin inn um snurrandi svingdyrnar, ið eru betri enn tær í Musikkskúlanum. Havi sett bilin á stóra parkeringsplássið við Næmingaheimið, har konsert var í illveðrinum í summar. Her skal byggjast sterkt og her kemur tú ikki uttan at vilja tað í sovorðnum veðri. 

Standi í bíðrøð eina góða løtu, meðan læknar og sjúkrafrøðingar skunda framvið í báðum borðum, sum eru vit veruliga á eini sóttargongd í runda bygninginum hjá arkitektastjørnuni, Bjarke Ingels, sum var 43, tá Glasir varð tikið í brúk fyri seks árum síðan. Ein so eyðkendur bygningur, at hann er eitt býarmerkið eins og Skansin.

Her savnast flestu ungu í landinum, fleiri enn 1500, at útbúgva seg, undir 250 starvsfólkum. Við meir enn tretivu útbúgvingum er Glasir Føroya størsti útbúgvingarstovnur. Allarflestu ganga á miðnámi og yrkisnámi, men Glasir bjóða eisini eina røð av hægri- og víðari útbúgvingum.

Síðst eg var her, sá eg sangleikin Cabaret, og í kvøld er tað Shakespeare klassikarin Romeo og Julia, sum er site specific, sum Sámal Blak sigur, gjørdur til júst henda staðin og við støði í honum. Tá liðugt er, er hann burtur. Sum ein dreymur, jóansøkunátt.

Ein spennandi avbjóðing, heilt vist hin størsta á sjónleikaraøkinum í ár, ið eisini byggir brúgv út í almenna rúmið, so ein fatan fæst av viðurskiftum, dugnaskapi og avrikum hjá teim lesandi. 

Í illveðrinum gerst tú heitur um hjartað at verða føroyingur. Ikki av sjávinistiskum ávum, men tí tey eru so dugnalig, eisini í strembanini eftir, at tú skalt kenna teg meiningsfult vælkomnan.

Tey duga so meistarliga væl at marknaðarføra, so alt, ið víðvíkur leikinum, Romeo og Julia, hevur frá fyrsta degi eina útsjónd og eitt snið, ið kennist aftur. Eitt svarthvítt virus, sum eg í hesum føri eisini loyvi mær at fata sum eitt splatt av hjartablóði, smittandi kærleiki, komin í stiliseraðan skotmála sum hjá Baz Luhrmann, ið skrivar sword og dagger á revolvaran.

Og so allar myndirnar, svarthvítar sum passfoto, av øllum ið eru vald til ymsu leiklutirnar og uppgávurnar. Erla Rajani Ziskasen hevur tikið tær. Karmurin er kargur, settur upp móti betongi, glasi og stáli. 

So kemur gongd á bíðirøðina. Men hov, eg skal í masku og spritta mær hendurnar, áðrenn eg sleppi longur inn. Pausutankarnir verða avbrotnir, tí Glasir er vorðið sóttarhaldið Verona. Fuglakrím gongur og tað rakar serliga ung fólk. Illveður, smitta og teatur renna saman í ein totalitet úti í Markngili, sum fær meg at verða eins mesmerized, hypnotiseraðan og hugfangaðan, sum fyrr í dag, tá eg las lítlu bókina Kvitleik hjá Jon Fosse. Mesmerized.

Sjálvur siti eg á høgum stólakrakki, ráur og ópolstraður, ikki góður fyri ryggin, á mittastu av trimum hæddum longur uppi enn eg brýggi meg um, tá eg skal hyggja niður á gólv og í brunnin. Á svalunum, um ein so kann siga um hæddir, ið ganga í ring, síggi eg uppreiddar hospitalssengur. Og, mind you, fimmogtjúgu metrar eru frá lofti til gólv, sigur Hans Mikkelsen, sum umframt at vera lestrarvegleiðari, eisini er fjallabjargari. 

Siga vit, at rúmið er eitt panoptikon, eg nú havi fyri mær, so er Bárður Persson í leiklutinum sum fúrstin á ovastu hæddini í maktskipanini, ið stígur til himmals. Undir honum er fyrst fostran hjá Juliu, tað er Mariann Hansen, og so fransiskanaranunna Lorenza, sum undir liðin á Paris sæst í innganginum í ovastu myndini, har glasveggurin er blóðdálkaður. Sterkur symbolikkur í betongharða rúminum. Á aðru hædd síggja vit eisini mammu Juliu, tað er Gunnvá sum Capulet.

- Tað er eingin loyna, at mær dámar ikki bygningin Glasir sum skúla, sigur starvsfelagin Dorthe. Men wauw, sigur hon, sum bygningurin riggaði væl sum panoptikon, og sum pallur fyri júst hesum leiki. 

Fúrstin sær mest sum alt haruppifrá á sættu hædd, og brúkar tað við tyranniskum alarmi og reyðum ljósi, sum ein áminning um 1984, The Wall og allar Kafkaskar filmatiseringar um framtíðarstatin, men eisini ein farri av einsrættandi summarlegum. Sum marionettdukkur busta tey tenn og íðka ítrótt afturvið tekno tónleiki, sum í futuristiskum brotum kann minna um avrættandi byrsuskot og rumble kríggj við góðum stevi úr bakgarðinum í West Side Story. Hetta eru sterkastu upllivingarløtur, haldi eg. Stevfasti tónleikurin og repeterandi rørslurnar við tannbustum sum vápni. Umaftur og umaftur, til bara ein er eftir. Sterkt.

Men fúrstin sær kortini ikki alt. Ein oasa í betonginum er urtagarðurin hjá móðir Lorenzo, meistarliga symbolskt fjaldur og lagdur inn í sjálvt bókasavnið handan glasið á Glasi, hvør skal siga, her, ið fúrstin ikki sær, kann tað loyniliga spretta, tankar um forelskilsi og alt, ið víkir frá norminum, og samstundis verða ein griðstaður og skriftastólur hjá fransiskanaranunnuni, har tú kanst seta teg, burtur frá maktini. Enn eitt gott forteljaragreb, gjørt sjónligt.

Skíggjarnir við piktogrammum, tekstboðum og live filmum av leikarunum við fartelefon eru effektfull og standa sterk og tala sítt egna mál, sum er interaktiónin í løtuni. 

Greitt er, at brunnurin er sterkasta symbolið í pallsetingini. Brunnurin umboðar og ímyndar reinsan, endurføðing, spegling, lív og deyða. Allir innlagdir týdningar gera brunnin til mest sentrala lut ella stað og forteljaragreb í pallsetingini av leikinum. Meistarliga innstallerað við ljósi og kamera niðri í vatninum. Men kanska eisini orøskin til, at tríggir leikarar missa mikrofonforbindislið efftir at hava verið í brunninum.

Hans Tórgarð hevur týtt leikin av nýggjum, sum Stiðin gav út í bók í fjør. Sakaris er muillum áskoðararnar og eg hugsi hvussu væl málið fellir í munninum hjá leikarunum. Búi E. Dam, vit kenna frá meisrtarligum uppsetingum sum Lykkenborg í fyrrárið, er leikstjóri, og 25 ára gamla María Jóngerð Gunnlaugsdóttir er hjálparleikstjóri. Ein annar Búi, nú eftirnavninum Rouch, er koreografur. 

Romeo og Julia, sum varir hundrað og fimtan minuttir, er samstarv millum Glasir og teir báðar fríyrkisbólkarnar Det Ferösche Compagnie og Tvazz. Skráin sigur, at hálvtrýss ung fólk luttaka sum leikarar, statistar og hjálparfólk, og at seks yrkisleikarar eisini spæla við í leikinum, umframt eitt toymi av yvir tíggju yrkislistafólkum, sum er í framleiðsluni.

Høvuðsleikarar sum Romeo og Julia eru í tveimum pørum. Kristina Halgaklett, sum er átjan ára gomul úr Sørvági og gongur í 23B á hugbreytini, og Tóri Madsen, sum er nítjan ára gamal, úr Sandavági, og gongur á triðja ári á náttúrubreytini á Glasi. Hitt leikaraparið er Hjørdis Rannváardóttir Reistrup, sum er átjan ára gomul, býr í Havn og gongur á øðrum ári á hugbreytini, og nítjan ára gamli Harald Egholm, sum er av Sandi og gongur í 22y á náttúrubreytini á Glasi. Skal ein næmingur, sum er leikari, lyftast fram og fáa serligt rós er tað hann, Harald Egholm. Umframt Sandsdialekt, er røddin objektivt betraktað góð og væl artikulerað og rørslurnar eru grasiøsar. Tí var spell, at mikrofonin sveik móti endanum.

Endamyndin av songini við líkum var hin sterkasta. Hjá mær fer hon at standa leingi á nethinnuni. Skúlar og lærarar kunnu brúka pallmyndina í eini innramming av drepandi søguligum viðurskiftum um rætt og skeivt frá Holocaust til Gaza. Lík, løgd tvørtur um sengur, so nógv sum passa, til navnleys fólk koma og rulla tey navnleysu á navnleysar bunkar. Ein sterk útgangsmynd.

Gunnvá Zachariasen er høvuðsframleiðari, men eisini leikari, sum frú Capulet, mamma Juliu. Tá eg sum tað fyrsta í farnu viku spurdi hana um eyðsýnda brunnin, sum er so sjónligur á pallinum, sigur hon varisliga, at nú verður ymiskt avduka. 

- Pallmyndin er alt atrium rúmið, har trappan á Glasi er, og vit spæla í fleiri hæddum. Har askurin, Yggdrasil, áður stóð, er nú ein brunnur, sum spælur vitalan týdning í okkara tulking, okkara ‘grebi’ av leikinum. Tit koma inn í ein annan heim á Glasi, kanska eina dystopiska framtíð, sum tó ikki liggur so langt frammi. Men eg fái ikki sagt so nógv meira, tí eg eri leikari. Spyr Sámal Blak, hann ger pallmyndina, sigur Gunnvá loyndarfull. 

Sámal er henda dag staddur við brunnin, har ljós og kamera eru løgd niðurí, niðarliga í runda felagsrúminum, atrium, har grønar plantur eru settar inn í bókasavnið aftanfyri rútarnar, so savnið verður eitt ítøkiligt vakstrarhús. Einfaldi og gróðursetti symbolikkurin riggar væl í rúminum, sum í náttmyrkrinum, nú frumsýning er, fær ein strangan næstan harðrendan grafiskan ljóma. Men rúmið er stórt, kanska í størra lagi, mett hiðani frá, eg siti.

- Hetta er ein sóttarhaldsstatión, har sóttin hevur rakt tey ungu, og familjurnar eru her á sjúkrahúsi, sigur Sámal fyrr í vikuni, og leggur afturat, at gentur eru úr familjuni hjá Juliu, Capulet eita tey, og dreingir úr familjuni hjá Romeo, Montague, altso deild upp í kyn. Brunnurin er eitt religiøst savningarstað, sum nemur við dóp og reinsan eftir til dømis katólskum ritualum, heilaga vatnið ger seg galdandi, og tað at pør, ella parið er júst her og verður vígt. Vápn eru tannbustir, vit eru jú á eini sjúkradeild, amboð at lúka við í garðinum, eru eisini vápn. Har yviri sært tú viðgerðartunlar, sigur Sámal, og undirstrikar aftur, at leikurin og uppsetingin er site specific, tað vil siga gjørd og bygd á og eftir staðnum júst til hetta høvið.

Íslendski Ólafur Ágúst Stefánsson er ljóssniðgevi og tryggjar, at stóra rúmið, sum hevur gjøgnumskygdar glasrútar allan vegin runt, verður baðað í ljósi, røttum ljósi, tá náttin kemur, og ljósið kann stýrast. Serliga væleydnaðar eru siluett myndirnar upp á bakveggin, har leikararnir støðga í løtum.

Beinta Karbech Mouritsen, Laila av Reyni og Súsanna Elisabeth av Teigum undirvísa á fimtu hædd í 505 á yrkisnámi, og hava her savnað næmingarnar, gentur og ein drongur, sum hava gjørt klæði til leikin. Frá vinstru á niðaru myndini sæst Beinta við jakkanum hjá yvirlæknanum, Laila hevur jakkan hjá mammu Juliu , frú Capulet, og Súsanna Elisabeth hevur jakkan hjá Paris, ið er greivin, sum vil giftast við Juliu. 26 ára gamli Magnus Reinert Gásadal er Paris. Hann minnist eg enn sum eini høvuðsleikarin í Cabaret í sama rúmi á Glasi. Paris greivi er í maktfullu ættini hjá fúrstanum, sum fyrst og ovast er Bárður Persson, og síðan Edvin H. Niclasen og Bjørn Ulvdal Simonsen, ið skiftast um at vera Mercutio, vinmannin hjá Romeo.

Romeo og Julia er ellinti leikur, sum miðnámsnæmingar seta upp í Havn.

- Vit hava øll arbeitt intenst í hálva fjórðu viku, gjørt túsund maskur, sum var tað mest tíðarkrevjandi, og so hópframleitt sjúklingaklæði. Fýra flokkar eru við, og vit hava sum nakað nýtt hildið okkum til ynskini hjá Sámali. Tað hevur givið okkum eina konsentreraða kreativa prosess, sigur Laila.

Eins og leikurin um Romeo og Juliu altíð hevur inspirerað sangarar og tónleikarar, í nýggjari tíð frá Dire Straits til Taylor Swift, er eisini tónleikur gjørdur til uppsetingina á Glasir. Tað eru Dánjal á Neystabø og Heðin Ziska Davidsen, ið standa fyri honum. Hart ágangandi, sum mær dámar væl, tí hann knýtti brot saman og appeleraði til rørslur hjá næmingum. Eftir ársskiftið fara Dánjal og leikstjórin, Búi, at vitja skúlar við einum spin-off leiki, ikki ólíkur Seks spurningar um at vera menniskja, sum teir lýsa soleiðis: ”Á snediga hátt, fara vit at geva føroyskum børnum innlit í tann fantastiska heim sum Shakespeare hevur skapt, og sum enn stendur sum ein óvikaligur varði innan alheims skaldskap og filosofi.” Spennandi tilboð til skúlarnar eftir eina so kula uppliving á Glasi í kvøld.

Samskipari og pallstjóri, tá umræður Romeo og Juliu á Glasi, er Durita Sumberg Poulsen. Framleiðsluliðið eru Hans Pauli Tórgarð, framleiðari og ráðgevi, Kartin L. Hansen, framleiðsla, miðlan og samskipan, Eyðstein Simonsen, næmingasamskipari, Steinfinn Várlíð, smíð og bygging og Álvur Jøkladal, teknisk umsiting.

Tað hevur lukkast at finna leikarar úr allari skúlaskipanini, heilt niður í NámX á Eysturskúlanum, haðani 17 ára gamli Kristian Herluf Poulsen er, og saman við 20 ára gamla HF næminginum, Grækaris Gregersen, spælir Benvolio, vinmaður hjá Romeo. Eitt annað navn, eg leggi merki til er 18 ára gamla Marin av Trøð Lauritsen, sum er úr Sørvági, gongur á bilbreytini og er ljóð-hjálparfólk, og 31 ára gamla Anja Lið, sum gongur á skapandi fyrireikingarbreyt, er Petruccia. 

Úr teirri frásjón eg siti og hyggi heruppi í hæddini, tykist tað mær sum málsetningurin at forloysa ikki bara fakligheit, men eisini kreativitet hjá næmingum, er eydnaður til yvirmáls. Hetta er so kul, at eg kann bara siga meir av hesum. Samansettar skúlaverkætlanir sum henda geva einum og hvørjum skúla eitt samanhald, tað er eitt, men letur sami skúli upp fyri almenninginum, so eri eg sannførdur um at tá sprettir, sum í hesum føri, eitt úttrykk, sum vit onnur, ið annars einki knýti hava til skúlan, kunnu uppliva. PISA fólk kunnu siga hvat tey vilja. Hetta er besta benchmark og mátiúrslit, eg minnist meg hava sæð og ítøkiliga upplivað í føroysku skúlaverðini. Coolness er sloppið at geva meining.

Fyri infomanar, nørdar, ið savna og hjúkla um upplýsingar í einum givnum evni, í hesum føri Romeo og Juliu, er spennandi at blaða upp í Verdenslitteraturen Hvem Skrev Hvad Før 1914 (1969), tá prent var prent, og Panorama of the Plays of William Shakespeare frá Chartwell Books (2005) í stórum brotið til at falda út í átjan plansjum. Forlagið hevur eisini eins stóra faldibók um Dickens. 

Starvsfelagin, Dorthe, sum fyrr hevur undirvíst á Glasi, sigur, at undan sýningini leitaði hon sær bókina hjá Merete Pryds Helle, “Oh, Romeo” (2006), fram. Tann søgan er úr Keypmannahavn árið fyri, tá Muhammedkreppan er uppá tað hægsta, og Julie, dóttir politikaran úr Dansk Flagparti, hittir Romeo, sum er hýruvognsførari úr Iran. Dorthe fortelur, hvussu hon brúkti bókina sum verklesing í donskum á miðnámi í Hoydølum í 2009, saman við filminum hjá Baz Luhrmann og brotum úr upprunahandritinum hjá Shakespeare.

Niður at lesa. Tað hevur leingi verið svarið hjá føroyskum ungum, tá spurt verður, hvat tey fara at gera við einum nývunnum miðnámsprógvi í hondini. Burturúr stendst ein kompleks burturfaringarmentan, sum er heilt sjáldsom, og hjá øllum teim luttakandi varar alt lívið, antin tey koma aftur ella ikki. Lestrarárini í útlegd merkja fólk. 

Einaferð segði ein vinmaður, at eftir at tey høvdu sungið Frændir í Hoydølum, hildu tey fram at syngja Frændir við somu vinum á Oyrarsundi, og tá tey, sum komu heim, uppá skift settu hvørt annað í starv, so sungu tey aftur Frændir. Soleiðis gongur burturflytingin, varandi ella stutt, og merkir samhaldsfestið upp á gott og ilt. Ein stjóri, eg einaferð hevði, helt fyri, tá vit tosaðu um holocaust í undirvísingini, at Oyrarsund var gott dømi um eina transittlega, har føroyingar búðu, meðan teir bíðaðu eftir at fara heimaftur, uttan nakrantíð at interagera við tey lokalu, bara bíðandi til liðugt varð. Umframt persónliga og fakliga búgving, er lestur hjá ungum føroyingum í Danmark ein løgin bíðistøða, sum flestu hava meiningar um, tí so nógv hava verið har. Kanska er tað at líkna við hernaðartænastu, sum onnur lond hava, og vit mugu lata okkum lynda, tí vit hava onga hernaðartænastu. Burturferðin til Danmarkar erstattar hana.

Beint undan leikinum Romeo og Julia á Glasir, frættist, at so fá lesandi koma aftur til Føroya, at orðið at lesa kann eins væl skiftast út við at flýggja. Tað kom fram í kanning, sum Finn Jensen, dekanur á Glasi, legði fram á tiltakinum Markleys Útbúgving í farnu viku. 550 vóru spurd. Hóast bara helvtin svaraði, so var tað ein greið ábending um, at útloysandi orsøkin er, at tað er ov dýrt at liva í Havn, har størsta konsentratión av lesandi er. Enn verri er, at fleiri teirra als ikki koma heim aftur, og eru tá at rokna sum mist í samfelagsmenningini restini av lívinum. Kostnaðurin at útbúgva tey so lutfalsliga høgt er sleptur og latin einum øðrum landi. Tað gevur nývalda høvuðsstaðarbýráðnum, sum júst hevur sett bústaðir sum fyrsta høvuðsøki á fýraára virkisbreddan, nakað at hugsa um.

Tí er hetta ein tíðarrøtt kanning. 

Upphavsmaðurin kann vegna Glasir, siga, at ”Vit hava eina varðandi avbjóðing. Ungdómurin flytir av landinum at lesa við tí vanda, at tey ikki koma aftur. Vit mugu hava nøktandi tilboð til tey ungu, skulu vit fáa tey at velja Føroyar sum útbúgvingarland”. Fyri Setrið sigur rektarin, Martin Tvede Zachariasen, at ”Hetta eru sera døpur tøl. Føroyar eru ikki kappingarførar, tá tað ræður um týðandi umstøður so sum lestrarbústaðir”.

At seta ein leik sum Romeo og Juliu á skrá, er tí ikki bara pensum og leiklitsarligt avrik hjá lesandi og teirra lærarum og undirhald eitt leygarkvøld hjá okkum. Tað er eisini prógv um ein djúptgróvnan trupulleika í høvuðsstaðnum. Klassiski leikurin, sum hevur 430 ár á baki, hevur við teim mongu lesandi flutt okkum hugsjónarliga so langt fram, at vit í felag mugu sanna, at vit hava eina støðugt meira átrokandi avbjóðing, sum leingi hevur verið myndugleikunum og pengasterkum grunnum greið, uttan at nakar hevur rætt hond frá síðu. Tað er kravið um fleiri og bíligari bústaðir. Ella flyta vit og koma ikki aftur, siga tey ungu og taka seg sjálvan, eina dynamo, ein generator og hugskotsbanka, úr heimligu ringrásini. Akkurát sum nýggi borgarstjórin, 28 ára gamla Elsa Berg, sum eisini var til frumsýningina, segði í Degi og Viku í fyrrakvøldið. Fleiri og bíligari bústaðir, tað er kravið, ið tryggjar framtíðina. Í linkandi vindinum í Marknagili kenni eg á mær, at við tykkara politiska og undirvísingarliga fokus og profili, hómast í minsta lagi umhvarvið av eini nýlagdari versjón av føroysku framtíðini. Takkað verið Glasir og Elsu. Kveiktur, skutri eg mær í myrkrinum, og starti bilin. Meðan eg koyri eftir Marknagilsvegnum murri eg við, tá Jákup spælir Stormbringer, sum er úrvalda plátan. Frá tí poetiskt eyma til tað ágangandi ógvusliga. Akkurát sum í leikinum. Eg spidi upp, tá vindurin tekur í síðuna. Eingin er úti, so tá sprænurin stendur frá, tá eg strúki gjøgnum ein langan hyl við ringum frárensli, ger tað einki. Náttin tekur ímóti.

Leikmyndirnar tók Erla Rajani Ziskasen á Glasi. Hinar myndirnar tók eg sjálvur innan og at enda undir frumsýningini.

SPONSORED. The Mýri Museum at Hov offers a unique display of how traditional dry-salted fish was prepared in the Faroe Islands up until recent times. The saltfish business was the cornerstone of the Faroese economy from the late 19th to the mid 20th century, laying the foundation for the modern era in the Faroe Islands. […]

The post How the Faroese prepared saltfish for southern Europe appeared first on Local.fo.

Podstawowym paliwem na Wyspach Owczych był przez wieki torf. Pionierskie próby związane z pozyskaniem energii z mas wody podjął w roku 1907 Ólavur á Heygum. Pierwsza, uruchomiona w 1921 r. na Suðuroy, hydroelektrownia działa do dziś.

https://farerskiekadry.pl/szorty/mapy-zrodla-energii

Tymczasem w alternatywnej, napędzanej sztuczną inteligencją, rzeczywistości... 😆

SPONSORED. At Hov, Suðuroy, we’re going to build the world’s largest Viking longship, and the Faroe Islands’ first Viking ship in modern times.  The project is in advanced planning stages, with the first of the three building stages completed—the Forge. The second building stage is the construction hall, the Boathouse, adjacent to the Forge, and […]

The post Building the world’s largest Viking longship appeared first on Local.fo.

As of January in the new year, 28-year old Elsa Berg will replace Heðin Mortensen as Mayor of Tórshavn, becoming the municipality of Tórshavn’s youngest mayor ever elected. Ms. Berg received the most votes in Tórshavn at Tuesday’s municipal elections, surpassing the incumbent Heðin Mortensen, who came in second. The 78-year old veteran, who has […]

The post Elsa Berg to take office as youngest-ever Mayor of Tórshavn appeared first on Local.fo.

Fríggjakvøldið varð Varpið á tremur av fólki, sum í tveimum umførum vildu sleppa at hoyra býarbarnið, sangaran og orkesturleiðaran, Hall Joensen. Eg var til fyrru konsertina, og um eg so valdi fimm parametur sum ýti, so kundi eg ikki annað enn verða nøgdur, ja meir enn tað, himmalskliga fegin, at uppliva Hall á heimavølli í Varpinum í kvøld.

Parametrini eg setti mær fyri, vóru fimm; í fyrsta lagi persónurin Hallur, í øðrum lagi sjangran country og tað, sum staðbundið hongur uppi við, í triðja lagi lokala mentanarhúsið, sum er nýggjur pallur og savningardepil á hesum stað, í fjórða lagi fjøltáttaða skráin við sangum, og í fimta lagi manningin, og hennara instrument, sum skapti variatión huglag og úttrykk framman fyri og í resonansi við teim møttu.

Konsertin er skift í tvey sett, fyrst tólv og síðan trettan sangir í tíðarrættari røð eftir útgávunum hjá Halli. Byrjað verður serstakliga virðiliga til minnis um vinin og tulkingarfelagan, Petur Rouch, við Hank Williams sanginum frá 1948 Heaven holds all my treasures, sum Hallur í 2008 sang saman við amerikansku Laura Lee Ray á fyrstu fløguni ”Pickin’ Time in Nashville”. Kona Petur og dóttir eru til staðar, so hetta er samkennandi og avtalað. Eingin yvirdrivin sentimentalitetur, hóast sagt verður, at countrytóleikur verður borin av sentimentalt drívandi mannfólkakenslum. Á jólum, tá fløgan kom út, valdi Petur, sum var vertur í Rót & Rútmu, sum vant fimm tær bestu útgávurnar í árinum, tá felagið Kúfóður møttist. Hetta árið var í Havnardali. Tilsamans vóru útgávurnar tá: Hank Williams “Unreleased Recordings" (3 fløgur), Kathy Mattea "Coal", Teddy Thompson "Upfront and Down Low", Hallur Joensen "Pickin' time in Nashville" og Glen Campbell "Meet Glen Campbell".

Eftir byrjanina syngur Hallur Kyss ein eingil hvønn morgum, ið er stuttligi Charley Pride sangurin hjá Ben Peters frá 1971, sum Martin Joensen, ið er millum áhoyrarnar, umskrivaði til somu útgávuna hjá Halli, og sum eisini varð signaturtóni í samrøðuni við Charley Pride, sum Kringvarpið sendi í 2009. 

Næstu fýra sangir eru coverløg av somu fløgu, Give my love to Rose, við Johnny Cash, swing klassikarin Peach pickin time in Georgia hjá Jimmie Rodgers, har Kristian Pauli Ellefsen, omanfyri, ger vart seg sum ein newcomer við keyboardið, síðan himnasterki felagssangurin, Seven Spanish Angels, og so aftur ein Hank Williams sangur, hin mjúkt beiski Someday you’ll call my name and I wont answer, eisini frá 1948, men givin út á plátu í 1955, eftir at Hank varð deyður, 29 ára gamal, nýggjársdag 1953 á baksetrinum á einum bláum Cadillac millum statir ávegis til konsert í Canton, Ohio. Hetta er heilagt millum limir í countryklubbanum Kúfóður, og eingin er sum Oddbjørn, ið veit hvørja løtu í hesum hendingum og tíðarskeiði, ja enntá hvør sjaførurin var og hvør læknin var, ið skrivaði deyðsváttinina.

So eru vit í holtur við útgávuna “Smile” og hoyra fyrst Martinsa umskriving av enn einum Charley Pride sangi, sum á føroyskum fær heitið Gyltu ljósakrúnurnar. Framúr savnandi uppliving at hoyra av palli. Nú kemur nakað nýtt, ein føroysk týðing av My Sweetest Hello av somu fløgu, Mítt Besta Farvæl, eftir Jákup Zachariassen, Niclas Johannesen og Lenu Andersen. Eitt trýtornað stjørnutoymi, sum Hallur og Kristina bera fram. 

Eftir stuttan steðg, har prátað varð við Martin, Jákup, fyrrverandi sarvsfelagar og klaksvíkingar annars um lokalar kolorittir í góðu konsertini, byrjaði seinna sett við sanginum hjá Jákupi, Tú eigur dagin í dag. Sangurin, sum nemur við eksistentiel viðurskifti, ber konsertina fram til næsta sangin, ið hevur ein inngang við Halli, sum greitt bendir á egna rúsdrekkamisnýtslu, sum konan, Annika, hansaravegna orkaði at stríðast við í trý ár, og kortini sigur: Enn stendur hurð mín opin. Martin Joensen eigur orðini og Jákup lagið. Inniligt og ektað. Kristina kemur aftur á pallin og syngur eina stórbara duett við Halli - Um tú hevur tað sum eg. Her er tað Steintór Rasmussen, sum er millum áhoyrararnar, ið eigur orðini, sum Jákup hevur sett lag til. Breitt fevnandi næstan í musical sjangruni. Nú eru stundir at fara til tíggju millióna teljaran á YouTube, Send me a letter Amanda, har Jákup aftur eigur lagið og Woody Wright orðini. Hetta man verða so nógv tað størsta hitt hjá nøkrum føroyingi nakrantíð. Eftir Bellamy-stílin gira vit niður til søgur um vinarlagið og samstarvið við Kris Kristofferson, og hvussu Hallur um kvøldarnar fjaldi seg undir dýnuni á Stangavegi og lurtaði eftir Nobody Wins, sum hann purely by chance lukkaðist at fáa upphavsmannin, Kris, at syngja saman við sær í Nashville.

So er eitt skemtiligt break á føroyskum við sanginum hjá Niclasi Johannesen og Jákupi um Kára Kálvalíð. Hetta er upptakt til sangin hjá Andrias Justesen og Halli sjálvum - Áðrenn alt varð broytt. Framúr foredling av V4 hevdini.

Dóttirin, Jessica, kemur á pallin og syngur duettina Enn er verðin ung, sum Jákup, Hallur, Jessica og Steintór hava skrivað, og Hallur livandi fortelur, hvussu sangurin bleiv til. Jessica hevur eina sterka og klára rødd, í løtum ikki ólík Tammy Wynette with that crying in your voice, sum Neil Diamond sang í Song song blue. Billy Joe hjá Niclasi og Jákup er næstur, og so kemur hin yndisligi sangurin hjá Kemm Poulsen, Mín vakra ljósa Lilja, sum ikki hevur verið at hoyrt í eina tíð.

Nú kemur the powerpack, Sámal Ravnsfjall, á pallin og syngur Love’s Gonna Live Here hjá Buck Owens í týðingini hjá Andriasi Justesen - Kærleikin blómar. Ein rættur stampafrásetari í hvørjum egningarskúri og besti sangur og framførsla á kvøldinum. Hallur og Sámal hava eina gutsy honky tonk framtíð fyri sær sum eingin annar í landinum. 

Kristina, góða country-soul røddin, vit kenna so væl frá samstarvinum við Hall, er nú aftur á pallinum, og vit gyrða okkum inni í góðu sannkenningini um, at Vinir eru reyðagull. Ein viktigur og sannkennandi sangur, sum Martin og Jákup eiga. Hetta við at krøkja í vinir kom eisini fram, tá Andras Sólstein, sum í gomlum døgum spældi sama við Halli í orkestrinum Haiku, kom á pall at spæla mariachi trompet. 

Eftir hesa framúr duett við Kristinu, er tað mín sann so spell, at endasangurin er fyri okkum - Lívið er ein lítil løta. Jákup og Niclas eiga hann, og eg kann illani geva mær stundir at frøast og reflektera yvir hann, tí konsertin er komin at enda, og brátt skal næsta lið av áhoyrarum inn í Varpið at sita. Ein framúr Klaksvíkskonsert er komin at enda í nýggja mentanarhúsinum.

Lívið er ein lítil løta, og so er liðugt. Ein stórfylt løta. Tað kundi eg sanna eftir seinasta sangin, hin fimminstjúgunda eitt fríggjakvøld í Varpinum í Klaksvík, har Hallur Joensen er á heimavølli, átjan ferðir á føroyskum, alla tíðina út eftir samansetta sjangruhugtakinum country, uttan nakrantíð at verða fýrakantað dogmatiskur, men heldur breitt fólksligur og alla tíðina hvíla í og lata hina góðu instrumenteringina skapa úttrykkið, frá klingandi mandolin til twangy elgittar, sum eg ynski mær meir av í stílinum hjá Duane Eddy, sum hoyrdist eina løtu. Tey, ið spældu og sungu, vóru Jákup, Beddi, Pauli, Janus, Kristian Pauli, Tórður, Michael, Kristina og Jessica. Hetta krevur professionalismu av hægsta stigi, sum Hallur og hansara fólk eisini levera allan vegin, hóast tøknin sveik í onkrum føri í seinna setti. 

Søguliga setir sjangran sær til innihalds oftast fyri at lýsa heimstaðin við einum ikki bara afturhorvandi men eisini tankavekjandi sangi, sum við vendingini a slice of life, í formati skrivar seg inn í eina plátuknappa stuttsøgusjangru, ið hevur vunnið sær høga mentanarliga hevd. 

Hyggi eg í orðabókina eftir kjarnuhugtakinum a slice of life, fái eg á móðurmálinum svarið: tilburður ella hending úr lívinum, veruligur tilburður, verulig hending. Hetta er innihaldsliga styrkin í countrytónleiki. A slice of life, tær til lærdóms, beint í andlitið eftir trimum minuttum ella so, gerandisskaldskapur á snurrandi plátu. Og sjálvdan man tvílagda trolið undir loftinum í gongini í Varpinum hava komið til sína hugsaðu nyttu, sum í kvøld, nú R7 sigur av Strondum, at línuveiðan á Flemish Cap er um at steðga.

Havi altíð hildið, at á fiskivinnuplássunum, har New Foundlands fararar búgva, er háborgin og lívsseigasti tulkingarfelagsskapur fyri hesi serføroysku sjangru, meðan vaggað verður frá stampi til stamp, til allir seta frá sær og lurta, tí nú hoyrdist ein hjá Buck Owens. Akkurát sum Cecilia Tichi lýsir í bókini "High Lonesome the American Culture of Country Music" (1994).

Men uttanfyri egningarskúrin er eisini ein yvirbygningur og eftirtanki, ið ikki bara tekur fyri seg úr tí samstarvandi og arbeiðssøguliga harmoniska, men heldur grípur niður í tað menniskjansliga og tilveruliga sum í eini Shakespeare tragediu. 

Mótvegis Havnini, ið lurtar eftir jazzi, tí tað lærdu børnini, tá yvirstættarforeldrini sendu tey til Keypmannahavnar at lesa, so lurtar man í Klaksvík eftir arbeiðarans handverkaratónleiki, tíkin úr gerandisdegnum. Tað er identifikatiónsfaktorurin, sum ger seg galdandi. Tað, at kenna seg aftur í tónleikinum, og sum frá líður, taka hann til sín. 

Harvið er eitt bæði sjónligt og hoyriligt stættarstríð sementerað, ið saman við sjálvupptiknum fakfeløgum sýgur sær lív og styrki úr lærdu háglønarstættini í stórstaðnum, mótvegis teirri prügelknabe, sum orðabókin týður til syndabukkin, ið eru tey enn ólærdu á bygd, sum stríðast umborð og taka á seg harðasta ófaklærda arbeiði fyri í mesta lagi helvtina av lønini, sum tey lærdu fáa. 

So dýrt er onga útbúgving at taka. 

Men verri er við tilveruliga grundarlagnum, tá brennivínið tekur yvirhond, og heilar bygdir síggja slitmenn ganga til grunda. 

Haldi, Hallur skal hava virðisløn fyri at byggja brúgv yvir øll hesi vandasker, persónlig og professionell. 

Seinastu árini hevur hann gjørt tað til part av konsertunum at viðurkenna, at hann er turrlagdur alkoholikari. Í samanhanginum eitt sterkt statement, tí tað er ikki eitt innantómt maktpostulat um enn ein forsamlingskultur at sláa onnur í høvdið við, men ein vinarlig persónlig áminning um, at Lívið er ein lítil løta, sum seinasti sangurin, ið enn hongur í luftini, segði. Ein góður áminnandi eftirsmakkur, ið liggur leingi á tunguni og breiðir ein góðan vælverusmakk. 

Tað er Hallur. 

Ein fyrimyndarliga góður persónur, sum altíð er við tí góða og í kvøld hevur megnað at seta countrytónleik á pall í øllum sínum heimliga veldi mitt í Klaksvík. Takk fyri tað. 

Endaliga vil eg nevna, at einaferð, Hallur vísti mær á ein nýfunnan amerikanskan bluegrass sang, spurdi eg, um hann ikki visti, at Victor Danielsen hevði umsett handan sangin, og at hann síðan kalda kríggið hevði staðið í Sangbók Guds Fólks, sum tey brúktu í Betesda. 

- Jamen, hóast eg vaks upp bara trýhundrað metrar harfrá, so var eg ongantíð innanfyri har, segði Hallur, meðan vit tosaðu um hvítu amerikansku bluegrasshevdina, sum eftir mínari hoyrn og fatan hevur sterkar røtur í júst brøðrasamkomuhøpi, einamest við sangunum hjá The Louvin Brothers.

Tað haldi eg vera ein hin týdningarmesta samrøða okkara millum, so sterk, at nú eg aftur eri í Klaksvík ikki kann aftra meg at fríggja til samkomuhevdina, at heilsa hvør øðrum við einum áminnandi skriftstaði. 

Í Nýggja testamenti finni eg tvey, sum eru áminningar um at savnast. 

Fyrra er í Seinna brævi Paulusar til Korintmanna 13,11: Annars, brøður, verið glaðir! Verið fullkomnir, áminnið hvør annan, verið samhugaðir, verið friðsamir! Tá skal Guð kærleikans og friðarins vera við tykkum. Seinna er fyrra helvt á Hebrearabrævinum 3,13:  Men áminnið hvør annan hvønn ein dag, meðan tað enn eitur «í dag».

Meðan dagur er, vil eg við hesi heilsan og hesum ummæli takka Halli fyri, at byggja brýr av sangum yvir allar hesar svongu og kørgu hevdir, og allar persónligar og samfelagsligar veruleikar mitt í Norðuratlantshavi, her nógvir streymar og íður møtast. Takk fyri støðugt at halda ýtið, tónan og merkið høgt!

Meðan vit liva í einum veruleika, sum politiskt enn er merktur og heftur av einum serstakliga trongum mentanar- og listasýni, hava vit lukkutíð eitt meira privatpersónligt vítt og aktivt uppsøkjandi mentanarsýni, sum av og á gevur okkum upplivingar, ið eru óvæntað sjáldsamar. 

Ein tílík var í Løkshøll í Runavík leygarkvøldið, har Pauli í Sandagerði og Sigmund Poulsen buðu til frumframførðslu av tónleikaverkinum Dropi ert tú við undirtitlinum Sangur um lívið. 

Eitt varisligt ekkó av samstarvinum kring sangleikin Jesus og Makedonarin fyri fjøruti árum síðan.

Eins og tá hevur Pauli skrivað tónleikin, sum nú er fyri kvinnukór, strúkikvartett, klaver og bass, og Sigmund hevur skrivað tekstin. 

Hann er í seks pørtum við heitunum Keldan, Løkurin, Vatnið, Áin, Fossurin og Havið. Tónin er javnt og høgt insiterandi, væl balanseraður í rúminum, men við støði í teim seks kvinnurøddunum ytst í vinstra borði, beint framman fyri, har eg siti. 

Við ljóðmyndini fái eg ta fatan, at tónin er dropin, ið holar út steinin, tað støðuga og tað skiftandi, sum er grundsjónarligi karmurin, og í tekstinum skapar treytirnar fyri lívi og deyða, ofta burleskt og ongantíð skipað religiøst. Ein lívssyklus, settur upp í panteistiskum optikki, sum ber boð um, at alt er íbygt, og at ond er í øllum. 

Seyrar undan kirkjugørðum lívið út í vatnastreym
Flýtur dovið móti stóra fossi
- sílamurtadansur
Seyðasparlur, rossatøð

Blaði í bókunum á hillunum, jú flest øll heimligu skøldini hava yrkt um vatnið og vætuna, ið kom, fremst í huga er mær beinanvegin Rikard Long. 

Dropi ert tú er eitt hugtakandi verk at hoyra laiv í Løkshøll, nú kommuval stendur fyri, og tú í tí gerandisliga ikki kanst koma uttanum, at náttúran skal borast og gatast, skulu vit liva. Tað er politiska mantra'in. Skulu vit liva, skal tað síggjast. Grótbrot á fremstu nesum, tunnlar tømdir fyri grót, surprise, har er grót í teimum, og so turrløgdum áum frá Veðranesi og norðureftir. 

Sum, í mínum oyrum, eitt sarkastiskt aftursvar til politikaran, ið sigur seg ikki gera seg inn á náttúruna, tá hann tekur ánna burtur, hoyri eg afturvendandi kórsvarið ”Eg eri her, eg eri her”. Hvør skal siga ”Hevndin er mín, hevndin er mín”. 

Eitt hugvekjandi verk til áminning í eini tíð við sjáldsama tiltakandi náttúruoyðileggilsi. 

Og so eru tað heitini á satsunum. 

Tey hefti eg við fyrstu bøkurnar í heimstaðarlæru, tá Pauli og eg arbeiddu á sama skúla, og hann hevði eitt kór, ið slapp at syngja við Bjørn Eidsvåg, sum Norrønafelagið hevði á vitjan. ”Eg ser”, sum kom út á Kirkelig Kulturverksted, sum eisini gav út sangin ”Midt i den brennande byen” og vit skrivaðu upp tankar um brennandi býir í okkara døgum. Og eg síggi sama kór, Cantabile, fjøruti ár seinni. Og Sigmund, Carsten og eg syrgdu í tríggjar tímar á Bryggjubakka, tá John Lennon varð skotin fjøruti ára gamal í 1980. 

Og nú henda sama leygardag var innilig jarðarferð í stillum, har eini sangurin var eftir Martini Joensen, "Uttan Teg", sum kvøldið fyri var í sprelska Varpinum. 

Onkuntíð kann tað henda, at tú kennir teg komnan í ein andglett, har kórið lukkutíð heldur fast í firmamentinum og kann bera fram eina nemandi signing við orðunum ”Eg eri her, eg eri her”. Takk fyri upplivingina og til lukku við frumframførsluni. 

Onkuntíð tekur Dagur og Vika meg á bóli. Tað gjørdi redaktiónin í kvøld, nú tey høvdu funnið eina unga aktiva føroyska kvinnu, sum er farin til USA at arbeiða, ella í minsta lagi at reka, fyri Kamelu Harris. 

Orsøkin er, at týsdagin er týdningarmesta val í einum landi, ið hevur sett seg á okkara tankar og hugmyndir, fyrst og fremst um persónligt frælsi, men eisini skapt polariserandi ræðumyndir um ta makt, pengar altíð hava. Eisini hjá okkum. 

Tí er neyðugt at skapa líkindi fyri identifikatión. 

Myndir, innsløg og tíðindabrot, har vit kunnu spegla okkum sjálvi, og harvið uppliva eitt vitborið innihald, sum gevur meining og brýtur einvegis hugsaðu polariseringina. 

Úr okkara støddarmáti uppliva vit í fjarstøðu heimin gjøgnum amerikanskar brillur, tí gjøgnum søgu, bókmentir, film og tónleik er Amerika sloppið at seta seg á okkara heila og fatan. Ein svullur, sum kann verða góður, men eisini malign, óndur. 

Neyvan hava tvey so ymisk valevni verið at velja ímillum. Tey eru sum tikin úr einum samtíðarfilmi ella undirhaldssjovi, sum er uttan enda á eini av amerikansku sjónvarpsrásunum. Munurin er bara at hetta er veruleiki og ikki soap. 

Hevur tú ferðast nakað í USA og onkuntíð steðga á motellum á bygd, so fært tú millum bygda innlit í eitt misantropiskt narrativ, sum aldri hevur ætlað sær at verða í fremstu røð at byggja land. Tað er hetta segment, Trump tosar til. 

Nýggjasta er hansara tala aftanfyri skottryggar glasrútar. Bara fyri at sleppa at siga, at hann heldur vil skjóta feyk njús og mæla øllum samhugaðum amerikanarum at gera tað sama. At gera seg sjálvan til miðdepul at skjóta feyknjús. Narsissisma í higartil ókendum formati og stigi. Sjálvur er hann aldrandi ríkmannasonur úr New York, so støðan er hin mest margháttliga, hugsast kann, fakta ella fiktión. 

Frígerðandi valevnið, Kamela Harris, sum í the land of the free talar til persónligt frælsi í einum frísetandi høpi er í hinum borðinum. Tað eru mótsetningarnir, hon kvinna og litt, við eini eyðkendari rødd of restrain, so nasalt klanmælt, at hon kann støkka nær tað skal verða, røddin, ikki minst tá Trump brúkar hana sum skjótiskivu, sum var tað Saturday Night Live, ella okkurt annað amerikanskt uppistandssjov, har tú sum einsamallur enterteynari ert á pallinum og hvønn morgun velur tín egna ham og veruleika. 

Fráfarnar miðlastjørnur vága sær onkuntíð at siga tað. Tú kanst siga, hvat tú vilt og sleppa væl frá tí. Fólk stóla uppá teg sum eina miðlastjørnu, ið einaferð hevði makt og undirhaldsvirði. 

Um Trump stílin havi eg fyrr brúkt eitt heiti, sum eg havi tikið frá Otto Brandenburg, baggårdspuma, ein slotandi uppilagstur boksari, sum ikki hevur mist gongulagið and the jab og ikki er troyttari enn so, at millum vertshúsvitjanarnar er hann altíð klárur at sláa. 

Tá er støðan hóttandi vandamikil, tí tú veitst ikki nær, hvar og hvussu hesin illa grundaði samfelagsfíggindi nummar eitt, sum í samtykki við tey ómælandi heldur seg bera hvítu amerikansku dreymasøguna á egnum herðum, fer at gera vart við seg. 

Og hygg bara eftir klædninginum, hvussu herðabreiður hann vil tykjast. 

Spenta støðan kemur fram, tí hann sáar so stórt mistreystið, at hann, millióningurin úr stórbýnum, er í synk, fullkomnum samljóði við lægstu løgini í hvíta samfelagnum, tey, sum búgva á bygd, eru arbeiðsleys, uttan útbúgving og búgva undir ivasomum viðurskiftum og so dánt kunnu sleppa at velja. 

Var tað ikki fyri kirkjuna, har hvít samtrúgvandi møtast, innan tey flyta til næstu bygd, so var eingin orsøk at møtast í sjónliga rúminum. Uppá gott og ilt er kirkjan kittið í amerikanska samfelagnum, og staðið Trump altíð kann venda aftur til og fáa signing til dagin og vegin. Havi ikki sæð at Harris brúkar tað. 

Var eg í USA og hevði skrivað meg upp at sleppa at velja, so er eyðsæð, at eg hevði valt hana. 

Hinvegin er støðan herheima blivin soleiðis, at eg fari ikki at velja nakran av flokkunum, sum halda fram við handilsligum samstarvi við krígsáleyparan Russland. 

Vit eru aftur í kalda krígnum, sum Louvin Brothers syngu bjart og klokkuklárt um í hálvtrýssunum og sum Blind Boys of Alabama endurtóku á Gøtusandi. Jesus Hits Like An Atom Bomb. Vit skulu aftur hartil. From Mother’s Arms to Korea og The Family Who Prays. Ótamd og einoygd vápnadubbing í parti við USA, meðan Danmark garterar um atgongd til Arktis, og meginøkið, Grønland, yvirhøvur ikki vil luttaka í regionala samstarvinum á Norðurkollinum. 

Tiltakandi polariseringin er nú á so høgum støði, at ráðandi heimaflokkar eiga at ansa sær. Tað síggi eg úr køksvindeyganum, oftari enn nakrantíð. Kanska er tað tí, eg sjálvur sætti fari til Kuba á jólum. Livst so spyrst, og tøkk til Unu, sum er farin til USA at gera mun og Dag og Viku at geva okkum henda identifikatiónsfaktor. Ein brandur ert tú. 

Tað er við sorgblídni og nógvum góðum minnum, at eg í myndasavninum komi fram á og síggi myndina omanfyri. Myndin er av mansunglingunum hjá Neistanum, sum vunnu FM heitið í 1968. FM kapping fyri dreingir byrjaði í 1963 og mansunglingar í 1966. Á myndini eru sjey spælarar, men tíverri eru Ragnar Holm, Niels Jacob Petersen […]

The post Úr myndasavninum – Forvitnislig mynd av dreingjaliði frá 1968, tríggir fóru ungir appeared first on Hvannrók.

Dania O. Tausen við sanglistanum eftir lokna konsert við hennara superbólki í OY í kvøld

Tá árið rennur út, fara vit til jólaborðhald. Heima ella úti, til arbeiðs ella millum vinir. Í mínum ungdómi var ikki vanligt við jólaborðhaldi av tí slagnum, sum danskar fólkakomediur hava lært okkum. Fyrstu ferð eg minnist eitt jólaborðhald var á Býarbókasavninum í 1978. Bókavørðar høvdu útbúgving og starvsroyndir úr Danmark, so haðani kendu tey siðvenjuna og bóru hana heim við sær til Føroya. Soleiðis hevur helst verið kring landið. 

Við tíðini er jólaborðhald blivi eitt fevnandi átak, har vinir og starvsfelagar møtast og hugna sær, ofta eftir einum føstum leisti, sum fyrst og fremst tekur støði í mati og borðreiðing, men eisini í talum og bíløgdum skemti. Altíð á ein siðiligan hátt og uttan at nakar skal stillast út ella føla seg happaðan, sum The Real Housewifes elska at gera kring borðið uttan handrit, ella sum tá ein stjóri fann uppá at seta ein starvsfelaga mitt á gólvið at verða sminkaðan, fáa parúkk og snedig klæði, meðan øll flentu. Tá ein lagalig løta kom, rýmdi starvsfelagin. Veruligt jólaborðhald er fyriskipaður hugni, har tikið verður saman um eitt vinarlag, sum fekk enn eitt ár at virka.   

Summartíðin fór úr gildi tveir mánaðir fyri jól, og vit eru nú í vetrartíð. Up scale og fine dining matstovur við altjóða Michelin appeal sum Ræst og Roks, eru stongdar, og føroyski veturin ger seg nú kláran at taka ímóti jólagestum, sum fyri mesta partin eru vit sjálvi og ikki ferðafólk, ið hava ment og borið matstovumentanina seinastu fjórðingsøldina. 

Fyrsta borðreiðing eg vil tengja at vetrartíðini og tilstundandi tankanum um jól, er sildaborð í Havnar Klubba, sum ikki er ein matstova í vanligari fatan, men ein barr og mannfólkaklubbi við stórum húsaognum og biografi síðan 1923. Sildin er ein siðbundin forrættur, sæð í heildini, og serliga nú Klubbin fyllir 225 ár, og tí er kostnaðurin júst tann sami. Ein stuttligur gimmick, sum Janus Einar Sørensen stendur fyri. Ein meistarligur kokkur, ið er framúr at seta nógv ting saman á ein fólksligan og sjarmerandi hátt, alt uppá eitt brett, so øll kenna seg væl og eru við. Kanska er tað tí, at hann hevur verið í barnasendingum og har gjørt mat, og so eisini spælt hondbólt. Ein liðspælari. Fremst fyri á sildaborðinum hjá honum í Klubbanum eru tríggir variantar av sterkari saltsild frá Varðanum, sum mær dámdi væl, tí smakkurin var markantur. Afturvið fekk eg mær eina svalliga ljósa Leffe undir málninginum hjá Niels Kruse.

Meðan maturin er framúr og til høvið fær fult stjørnutal, er verri við Klubbahølunum, sum hoyra eini aðrari tíð til. Tað sigur formaðurin, Tórfinn, við tey mongu møttu, eisini kvinnnur. Fýrahundrað limir eru og teir halda enn fast í seyðarhøvdaveitslu, sum er í novembur. Síggja vit burtur frá hølunum hjá Haps, sum eru framúr bæði í konsepti og tænastu, við einum spælirúmi til børn, sum er innast, má eg geva Tórfinni rætt. Miðbýarhølini hjá Klubbanum síggja harrans út bæði innan og uttan og í trappunum. Ein høvuðsstaðarmatrikul, ið er so nær miðbýartorginum, sum er Vaglið, ið fyrsta dagin verður jólaskrýtt sum eingin annar staður í landinum, Æðuvík kanska undantikin, eigur í býarplanlegging at síggja frægari út enn Klubbin ger. Seinni spælir Twilight til dans. Plagi at siga, at í staðin fyri eina motoriska nyttufatan av rútmiskum tónleiki, sum fólkalívsfrøðingurin kallar eina rituella making á einum fermetri, er mín tilgongd og fatan av tónleiki meira intellektuelt perspektiverandi, oftast í passandi fjarstøðu.

Gamaní hevur Mikkel Bjergsø, sum varar av Mikkeller, sagt, at barrin í Klubbanum og Tórshøll eru tær bestu yvirhøvur, men tað eigur ikki at forða fyri vanligum viðlíkahaldi, skal bygningurin standa seg í tænastuvinnuni í høvuðsstaðnum. Her er ein greiður vakstrarmøguleiki, fyri ikki at siga avbjóðing, niðri í miðbýnum.

Frá sild sum forrætti í Klubbanum renni eg meg nú, sjálvur annar, á kav í at kanna kaviar úr fýra londum uppi í Húsagarði á fýrastjørnaða Brandan hotellinum við Oknarveg. Hini støðini eru Hallartún á eins fýrastjørnaða hotellinum, Hilton, við Staraveg, OY við Falkaveg, Knas, við Heykaveg, og Etika, sum er uppi við Sundsvegin. Í summar hevur matvognurin hjá Ruben Busk koyrt við ræstkjøtaburgaranum á middegi. Vit eru í nýggja vakstrarøkinum, sum hevur tikið seg upp í Gundadali og niðaneftir, eitt ídnaðarøki við nógvum handverkarabúðum, sum nú er blivið tænastuøki.

Í rundkoyringini eru andlitsmyndirnar av býráðsvalevnunum so einkisigandi, at tær blíva óunniligar. Fáa meg at hugsa um tvey mentanarlig átøk í kommununi. Fyrra er, at heilt uppi í haganum hevur fólkavalda Havnin saman við pengastýrdu lokalvinnuni funnið sær útvegir at byggja eitt forsamlingshús, sum neyvan fer at verða ein dynamo í einum vakstrarøki, eg spontant fari at frekventera, sum galdandi var fyri Norðurlandahúsið í 1983 her niðri á Hálsi, ið nú stendur fyri framman, og pylsuvognurin Nammi dagar undir Varðholuni. Og somu valevni hava loyvt statinum í statinum, Tórshavnar havn, at tileinkisgerða uppelskaðu ímyndina av list og mentan í meir enn tíggju ár, Tjóðleikhúsið, sum so aftur elvir til, at Runavíkar og Klaksvíkar kommuna eina stokkuta stund fáa jólamansligu føraratroyggjuna, og á óforpliktandi kommunupapírinum kennast fyri vist at vera áhugaverdari enn høvuðsstaðurin, sum hildin upp móti blómandi veitingarvinnuni, tykist verða steðgaður upp sum mentanarligt vakstrarøki. Hevur politiskt valda mentanin í Havn nakrantíð megnað at sett fótin fyri seg, so er tað ikki í dag.  

Í nýkomnu vetrartíðini hoyrast tónarnir av Summertime, nú Virgar Enghamar tekur ímóti í Brandan. Eri spentur at hoyra, hvør spælir so livandi og djúpfølt niðurundir kaviarin, ið er á matskránni. 

Atmosferan í Húsagarði er dámlig og ljós, snið og komfortur eru tiltalandi smagfull í spartanskum skandinaviskum stíli, eisini tá tú hevur sett teg við runda borðið í matstovuni niðriundir. Tað er rúmligt, og stóru loftslampurnar undirstrika dempaða ljósið og reyðbrúna litin í trygga rúminum. 

Burturfrá er eitt instrumentalt trímanna orkestur við Kristian Paula Ellefsen á keyboard fremst fyri, Ólavi Gaard á Florida bláum elgittara í miðjuni við eini rúgvu av pedalum á gólvinum, og so Rógvi á Rógvu á trummum, sum hann er ótrúligur at temja við whiskers og brushes, meðan fólk skulu eta og tosa sínamillum. 

Ljóðkarmurin er hugtakandi illustrativur, vitborin og reflekterandi í stíli og úrvali hiðani eg siti við einari hill ímillum okkum. Ein Tórshavnskur Blue Note klubbi, cool, akkurát sum í New York við fusiónsjazzi, eg upplivdi har suðuri á Manhattan í august í fjør. Men so flyta teir tríggir seg yvir í heimliga Gekkajazz, gyltan við einum twisti av surf og twang hjá Tarantino, og so hitt sterkasta nummarið, Riders on the Storm, ið stendur so meitlað yvir borðiskinum, at eg má hyggja, um tað eru Ray Manzarek, Robbie Krieger og John Densmore, ið eru komnir um hav at spæla fyri okkum. Persónliga var tað upp ímóti sterkasta íkastinum á kvøldinum, elegant parað við sjampanju- og kaviarserveringini frá Jaspuri og Absalon. Og so komu Isn’t she Lovely og The Piña Colada Song, sum aftur førdu okkum inn í matstovuna og veruleikan í føroysku veitingarvinnuni her uppi í ekspanderandi Meksiko. Eitt nýtt spælistað er blivi til, ótilgjørt við útsýni til óruddiliga Gundadal, ytst við vindeygað í matstovuni. Framúr potentiali. Síðan Prix Føroyar í hinari øldini og mentanarálitið hjá Tórshavnar kommunu í 2000, eri eg sannførdur um, at vit eiga nógvar tónleikarar, sum bara bíða eftir at sleppa at seta stykkið í. Og spæla.

Vit deila borð við Anniku og Jákup Sumberg. Tað er ikki óstuttligt. Kokkur er Jaspur Svabo Jørgensen, og partur av borðreiðingini er ein hummarahotdog við kaviari, sum Janus Einar Sørensen skapti og lanserði fyri rúmari tíð síðan her í somu hølum. Omaná kemur Absalon Lydersen við hvítum frotté lappa, sum hann stroyir við heitum vatni, so vit kunnu turka fingarnar. Tað er hvørt til sína tíð, hummaradeymur og kaviarursmakkur. Fleirstjørnaður standard, innan hann aftur skeinkir úrvalssjampanju.

So fáa vit Rossini kaviar úr Kina og Madagaskar og tveimum øðrum londum við, sum sølumaðurin Philip Bonefeld Nielsen greiðir frá um, og hvussu vit skulu brúka postalínsskeiðina og tøma hana niður á handabakið, so kaviarurin, hann er ymiskur í uppruna, konsistensi, feitti, liti og smakki, fær rætta flógva hitan, kropshita. Og so um styrju, tíðarspenn, eftirspurning og at levera til Michelin matstovur. Ein spennandi lektión í at eta kaviar og varnast delikatar smámunir úr fjarum londum eitt vetrarkvøld í Brandan uppi á Hálsi í Havn.

Høvuðsrætturin í drúgvu røðini hjá Jaspuri, sum verður enn meira spennandi, tá hann stingur smárættir inn í millum, er havtaskukjálkar við kantarellum og kaviari, sum er grundtema og karmur um kvøldið. Afturvið er vælvald sjampanja frá Absalon, sum skiftir millum tað frískliga, ið slær brúsandi upp í næsarnar, yvir tað perukenda grøna og tað feita gylta við komplekstdjúpum ostasmakki og einum drúgvum farra av mineralskum eftirsmakki, sjampanjan. Alt gongur upp í eina hægri eind, karmar, borðreiðing, livandi tónleikur, servering og borðhugni. Fimmfalt gott er hetta.

Frá einum konsisum instrumentalbólki, sum í friði og náðum spælir á hægsta støði, meðan vit reflekterandi eta, havi eg nú fyri mær eina sangarinnu, sum er í front og leiðir ein ikki minni væl samanspældan bólk, ein superbólk. Eitt rennesansumenniskja havi eg fyrr kallað hana, Daniu av Toftum. Í hesum sama vakstrarøki legði hon fram á náttartíð í Jysk og Borg og øðrum støðum, sum býarbussurin koyrdi okkum til. Tað var saman við Agrasoppum. Mest kreativa tónleikaútgáva og -manifestatión eg havi upplivað, og sum eisini førdi okkum inn higar í OY.

Og nú eru vit her, uppi á Hálsi í Havn til konsert við Dianu O. Tausen í OY, aftanfyri gamla Timburhandilin, sum nú er bryggjarí og matstova við industriellum sniði, sum blonku tangarnir og høga timburloftið minna okkum á, meðan vit sita sum straffifangar á bonki við longu kantinuborðini. Hetta er nýggjur máti at blæsa lív í og endurnýggja tankan um ein spælistað í høvuðsstaðnum, har Mikael Blak er fyriskipandi garanturin við eini væl lýstari skrá, sum javnan hevur verið frammi í Vikuskiftissendingini í Útvarpinum. Fyri táverandi borgarstjóra, Leiv Hansen, skrivaði ein nevnd soleiðis um spælistøð í Havn (2000):

Vit koma inn til vinstru fyri høvuðsinngongdina, gjøgum ølsjoppina, tí hin rátt industriella veitingarstovan nú er vend við. Inngongdin er sperrað, tí hon er klødd við svørtum bakteppi og pallurin er beint frammanfyri, meðan lurtarin er næstur í serveringsøkinum. Ert tú her ein tíma undan konsertini, so fært tú eina góða servering við diskin til høgru, sum til dømis kann verða eitt mix at tí mesta. Stuttliga skúlakrittalvan í vinstra borði fer ongan veg. Hon lýsir í comic book grafikki øll sløgini, ið fáast úr kranunum, og leiðir so til barrina, sum er longur afturi. Gerið so væl. 

Tey sum spæla í superbólkinum hjá Daniu eru frá vinstru Ragnar Finsson, sang og elgittar, Vár Miðberg, sang og trummur, Elin Maria Hansen, sang og bass og longst til høgru Benjamin Djurhuus, sang, elgittar og synth, og fremst fyri Dania sjálv sang og kassagittar. 

Samanspældi bólkurin var óalmindiliga sterkur í OY ljóðbílætinum. Fyrsta, eg legið til merkis, var sangurin av nei-síðuni av LP plátuni hjá Daniu, Uttanfyri rútin. So hoyri eg, at trummusláarin hevur eina so fysiskt sterka ljóðdýpd við stórtrummuni og stóru skálini, at eg leiti til ljóðmyndina hjá Paul Simon, tá hann spældi saman við Willie Nelson og tónleikarum úr Suðurafrika, The Rhythm of the Saints, Graceland og The Boy In the Bubble. Komi eftir, at tað mest unikka eg havi hoyrt frá einum føroyskum sangara, Teiti, helt eg eisini upp móti Paul Simon. Annan vegin er tað mín egna preferansa og ljóðmynd, hinvegin er tað ein útvend peikan eftir ómiskenniligum talenti, ið hevur Paul Simon karat. Teitur og Dania, bæði við Paul Simon karati. Vit drekka te millum hendurnar og tankarnar, syngur hon, sum kundi sangurin veri á There Goes Rhymin' Simon. Og eftir trummurnar leggi eg nú til merkis lítlu funk gittar heilsanina hjá Ragnari til Nile Rodgers. Og so hava teir eina gittarduell, Ragnar og Benjamin, hann sum George Benson við hálvakustiska gittaranum í mínum oyrum. Halt tjipp hetta er gott og impromptu livandi, tí tað er so væl samanspælt, leitandi og leikandi. Og tað er bara tað, syngur Dania so í einum undurfullum kóri. Tað er bara tað.

Og so hava vit arbeiðsligan temadag á Hilton. Framúr morgunmatur, framúr høli og á middegi framúr máltíð við dampaðum toski, buerre blanc súr søtari smørsós og sólturkaðum tomatum, sum Adriana úr Vesturukraina setur á borðið, og konnektar okkum við altjóða samfelagið, meðan vit í bakgrundini úr næstu grannatjóð hoyra Zelensky tala til okkara innara besta um ikki at stuðla aggressiva russiska áleyparanum. 

Tað er so okkara avbjóðing, sum hongur í luftini. Hotellhølið og fasilitetirnir eru ein nýggjur máti at møta starvsfeløgum uppá og seta grundleggjandi treytir og viðurskifti á skrá sum ongantíð fyrr. Sum konferensu- og fundarstaður er hotellið fyrimyndarligt við øllum møguleikum. Vit eru ellivu, sum í egnum rúmi sita uppiá við fundarborði við útsýni niðan móti parkeringsplássum og ídnaðarbygningunum, og síðan kunnu flyta í miðrúmið við djúpum sitistólum, og í triðja lagi, omaná døgurða, í sofu og lenistólum kunnu njóta lívgandi útsýnið oman móti grøna vakstrarøkinum hjá Skógrøkt Landsins og vakurt umbygdu húsunum hjá Hilmari Kass.

Kaffi og kaka omaná døgurða leggja góðan karm um professionelt samstarv uttan ónollur úr egnari kantinu. Vit eru á avmilitariseraðari geil, har eingin eigur størri rætt til rúmið enn onnur. Tað er ein góð útgangsstøða. Við framtíðartryggjaða útsýninum yvir størstu frílendisætlan í landinum, Hoydalsá, síggi eg í durinum í Hallartúni, at í kvøld bjóðar Teitur heimsins bestu trøflur. Ótrúligt, at vit í hesum avmálda øki uppi á Hálsi kunnu uppliva so høgt tænastustøði. Lat nú bara jólini koma.  

On October 27, the annual fundraising event of the Red Cross Faroe Islands was broadcast live on television with the charity ending up raising over four million DKK, more than half a million EUR. The announced total amount donated by Faroese individuals, businesses, organizations and municipalities was 4.2 million DKK, corresponding to nearly 560,000 EUR. […]

The post Red Cross Faroe Islands fundraiser nets 560k EUR appeared first on Local.fo.

Dziś, spacerując wśród farerskich plantacji, poznamy historię sadzenia drzew na Wyspach Owczych.

Czy w farerskich lasach znaleźć można egzotyczne gatunki? Kto został pierwszym farerskim leśnikiem? Co pisarz ma wspólnego z lasami?

https://farerskiekadry.pl/2024/10/nadlesnictwo-wyspy-owcze.html

„Na Wyspach Owczych nie występuje naturalna roślinność leśna, poza rozproszonym występowaniem jałowca pospolitego i kilku karłowatych wierzb; drzewa są nieobecne”1. W tak lapidarnej formie zamknąć można by hasło „Leśnictwo” w farerskim leksykonie. Czy aby jednak na pewno? Farerski krajobraz dominuje kamienista pustynia upstrzona płatami trawy i mchów. Wszędobylskie owce nie pozwalają na obecność nawet lichego […]

Artykuł Nadleśnictwo Wyspy Owcze pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Ì kjallarunum í Gundadalshøllinni liggur gomul klokkan, og á klokkuna er fest silvurpláta, og har stendur 31. mars 1984. Klokkan var gáva frá ÌSF í sambandi við hátíðarhald í høllini, sum boðaði frá, at nú hevði Havnin fingið eina ítróttahøll aftrat. Til lukku við føðingardegnum stendur at lesa á klokkuni. Ikki er neyðugt at endurtaka, […]

The post Gundadalshøllin fylti fjøruti ár 31. mars í ár appeared first on Hvannrók.

 Nú er langt síðani, eg skrivaði nakað á Dalsbloggin. Tíbetur hevur Johild tikið arvin upp, tað er ein fragd at fylgja við hennara frásagnum og myndum á Dalbingafamiljuni.

Kristina og Steintór hava gjørt ta fyrstu stovukonsertina í Dali nakrantíð. Tað er ikki so, at tað hevur ikki verið sungið og spælt í stovum í Dali, men stovukonsert er nakað serligt. Og so fekk ein høvi at síggja teirra nýumbygda hús, eitt listarverk í sjálvum sær.

vertirnir Steintór og Kristina

Mann kann siga, tað var ein heildaruppliving, tí at framsýning var av glasfuglum hjá Sædís, og listarverkum hjá Frits, sum var gubbi Kristinu, vóru allastaðni.

Tónleikararnir, sum sungu og spældu vóru Jógvan, Guðrið Hansdóttir og Høgni Lisberg, hvør við sínum stíli og huglag, ein kann siga, har var okkurt fyri ein og hvønn smakk.

Tað eru fleiri íverksetar í Dali, og tess fleiri tunlar koma, tess villari verða tiltøkini. Nógv fólk hevði leitað sær til konsert í gjárkvøldið, og semja var um, at hetta var eitt frálíkt kvøld, sum væl tolir at verða tikið uppaftur.

Maltudeild tók í móti í túninum.

Høgni

Guðrið

Jógvan

Gundadalur er nógv annað enn fótbóltur, og Gundadalur hevur sína søgu, hesin einaferð vakri dalur uttan fyri Havnina. Nú sæst stórur partur av landslagnum ikki, tí so nógv er bygt á staðnum. Kom fram á hesar báðar myndirnar, sum hava sína søgu. Myndin av unglingunum er frá ólavsøkukappsvimjing í 1934 í gamla og fyrsta svimjihyli […]

The post Úr myndasavninum – Teir hava júst svomið kapp í “gamla” hyli í 1934 appeared first on Hvannrók.

Nú stundar til býráðsval og kommunuval kring landið. Fríggjadagin 4. oktobur um fimm/seks tíðina seinnapartin gekk eg mær túr á Skansavegi og hugdi yvir nógv umtalaða økið, har møguligt tjóðleikahús skal byggjast. Tjóðleikahús sum við seinasta býráðsval var partur í valstríðnum og nú eisini til býráðsvalið komandi. Ja, økið hevur sprongd býráðssamgonguna á Vaglinum, har […]

The post Tjóðleikahúsið enn einaferð partur av býráðsvali í Tórshavnar kommunu appeared first on Hvannrók.

W dzisiejszym wpisie biorę na warsztat historię przeżartego rdzą opuszczonego dystrybutora na dawnej stacji paliw firmy #Esso w #Sandur.

#WyspyOwcze #farerskiekadry #Sandoy

https://farerskiekadry.pl/2024/09/zardzewiale-esso.html

W sierpniu 2015 roku, podczas wędrówki po Sandoy, uwieczniłem w kadrze przeżarty rdzą opuszczony dystrybutor na dawnej stacji paliw firmy Esso. To – z pozoru banalne – zdjęcie stało się przyczynkiem do zgłębienia historii farerskiego drogownictwa i obecności na Wyspach Owczych światowych koncernów paliwowych. Zaś uwieczniony na nim dystrybutor otrzymał – niedługo po uwolnieniu migawki […]

Artykuł Zardzewiałe Esso pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Okazuje się, że Farerskie Kadry zawitały na Twarzoksiążkę równo osiem lat temu! Dziękuję wszystkim śledzącym za Wasze komentarze, uzupełnienia, dyskusje i reakcje. I posyłanie dalej w świat farerskich wieści.

Sto metrów zardzewiałego wąskiego toru na przystani w #Gjógv. Nazwanie tego krótkiego odcinka farerskich szyn koleją jest być może nieco na wyrost. Ale któż powstrzyma "mikola" przed jego fascynacją stalowym szlakiem, choćby tym najkrótszym?

#WyspyOwcze

https://farerskiekadry.pl/2024/08/farerska-waskotorowka.html

Sto metrów zardzewiałego wąskiego toru na przystani w #Gjógv. Nazwanie tego krótkiego odcinka farerskich szyn koleją jest być może nieco na wyrost. Ale któż powstrzyma "mikola" przed jego fascynacją stalowym szlakiem, choćby tym najkrótszym?

Dziś o historii tego farerskiego kolejowego rodzynka.

#WyspyOwcze #farerskiekadry Marcin Michalski #mikol Po kolei z Kuleckim

https://farerskiekadry.pl/2024/08/farerska-waskotorowka.html

Sto metrów zardzewiałego wąskiego toru na przystani w Gjógv. Nazwanie tego krótkiego odcinka farerskich szyn koleją jest być może nieco na wyrost. Ale któż powstrzyma „mikola” przed jego fascynacją stalowym szlakiem, choćby tym najkrótszym? Naszą dzisiejszą opowieść rozpocznijmy od pochylenia się nad mapą transportu publicznego na Wyspach Owczych dostępną w serwisie OpenStreetMaps. Wzrok przykuwa – […]

Artykuł Farerska wąskotorówka pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Nazwanie tego krótkiego odcinka farerskich torów koleją jest być może nieco na wyrost. Ale któż powstrzyma mikola przed jego fascynacją stalowym szlakiem, choćby tym najkrótszym? Faktem jest, że na przystani w #Gjógv podziwiać można jedyny na Wyspach Owczych #kolejowy tor. To mierząca niemal sto metrów linowa #wąskotorówka o - ocenionym przeze mnie na oko - prześwicie 600 milimetrów.

Rzadko używany na Wyspach Owczych #farerski wyraz “#jarnbreyt” oznacza dosłownie żelazną (jarn) drogę (breyt). Wąski tor to zaś po farersku “sporsmalur” (spor - tor + smallur - mały, wąski).

Kolejowy, farerski rodzynek napędzany jest wciągarką linową umieszczoną w budynku, w którym mieści się także lokalna toaleta publiczna. Stalowa lina, schowana początkowo pod stalowymi płytami, przechodzi przez krążek znajdujący się przy górnym krańcu torów. Następnie toczy się po rolkach, pozwalając na wciąganie towarów, a nawet małych łodzi w górę stromego nabrzeża. Przy maszynowni znajdziemy, odstawiony na “bocznicę”, kolejowy wózek. Kozłów oporowych, zwrotnic, lokomotyw manewrowych ani sygnalizatorów kolejowych nie stwierdzono.

______________________________

#wyspyowcze #farerskiekadry @the_eysturlands @faroe.pl #mikol @jakubkulecki

The #Gjógv incline railway is the only operating #Faroese #railway, transporting goods and small boats. The #narrow-gauge line follows a steep incline in the local #harbour.

#sporsmalur = spor - rail, #track + smalur - narrow, small

#foroyskt #wordsense

Kilka dni temu wystartowała kolejna łącząca Polskę z Wyspami Owczymi inicjatywa. Tym razem Polaków z archipelagiem połączyła muzyka, a konkretniej brzmienie kapeli Hamradun.

Cieszę się, obserwuję, trzymam kciuki!

W lipcu 2012 roku farerski minister spraw wewnętrznych Kári Páll Højgaard - dzierżąc łatę niwelacyjną - zdobył, wraz z ludźmi z #Umhvørvisstovan, najwyższy #szczyt Wysp Owczych - mierzący wówczas 882 m n.p.m. #Slættaratindur.

https://farerskiekadry.pl/2024/07/slaettaratindur-880.html

W lipcu 2012 roku dzierżący łatę niwelacyjną farerski minister spraw wewnętrznych Kári Páll Højgaard zdobył najwyższy szczyt Wysp Owczych – mierzący wówczas 882 m n.p.m. Slættaratindur. Wyczyn ten, dokonany z ekipą pracowników Farerskiej Agencji Środowiska Umhvørvisstovan, miał na zawsze zmienić wygląd map archipelagu. Płaski Szczyt Położony na wyspie Eysturoy najwyższy szczyt archipelagu należy do dziesiątki […]

Artykuł Slættaratindur, 880 m n.p.m. pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

It's festival season in the Faroe Islands, and our favorite three days in the calendar are pretty much here. We talk to the music director of the G! Festival about which bands to look out for at this year's event.

And we are, indeed, still in fundraising mode. If you can help us reach our modest goal, you can throw some coins in the tip jar (or open guitar case, whichever metaphor works for you) at our gofundme page. And thank you for everyone who has already donated. It has really made a difference.

The Faroese native #Angelica archangelica (#hvonn) was gathered in the wild and cultivated in gardens. It was served as a dessert, with cream or thick sour milk.

Crops such as #potatoes, #turnips and other roots were only grown in the small patches of cultivated soil. Wild plants have therefore been of some importance for the #Faroese people.

The village of #Hvannasund took its name from the plant - it's "the sound of angelicas".

#FaroeIslands #føroyskt #wordsense #wordOfTheDay

Brimheim is a Faroese/Danish musician who has a deep musical pedegree in the Faroe Islands. Last year, critics singled out her G! Festival performance as a highlight of the event. Following that performance, she sat down and talked to us. She talks to us about her journey to her triumphant G! Fest perfromance, and how she considers herself a Faroese nepo-baby, but also an outsider in the Faroes. Brimheim's latest album is called RATKING and it's getting positive notices on both sides of the Atlantic. 

Also, we've got a brief update on the resolution of the Faroese labor strike.

We're also in fundraising mode. If you can help us fund this odd project we're involved with, head over to our gofundme page and show us some love.

Wśród, w większości meandrujących wzdłuż fiordów, farerskich dróg znaleźć można dość długie, proste odcinki. Niepotrafiący oprzeć się pokusie przekroczenia dopuszczalnej prędkości narażali się dawniej na… przedziurawienie swojego prawa jazdy. W poradniku dla osób przenoszących się na Wyspy Owcze znaleźć można informację o farerskim systemie punktów karnych Klippikortskipan. Trzy „otworki – klippy” (far. at klippa – […]

Artykuł Klippikortsskipanin pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Good news, everyone! Google Translate now "speaks" #faroese

https://www.setur.fo/fo/setrid/tidindi/nu-er-foeroyskt-a-google-translate

Clothes #pegs in #Múli, #Borðoy. Anyone doing their #laundry there? 😀

#Faroese word #klemma is also a verb that means to squeeze, hug, cuddle; get jammed, get caught.

🇫🇴 #FaroeIslands #føroyskt #wordOfTheDay #wordsense

The bus stop at Gerðisbreyt in #Velbastaður.

One can send their post or enjoy the view over #Koltur while waiting for a bus no 5 or Saturday-only route 7 (connecting #Kirkjubøur with #Kollafjørður). And they're free, thanks to the local community council.

#Bussleiðin
#FaroeIslands #føroyskt

On this episode, we talk to Ragnar Olafson about his new book, Definitely Maybe. It's a book about music in the Faroe Islands and attempts to answer that age-old question: "How can a country so small put out so much music?" This is a subject that has intrigued this podcast for more than 15 years. We'll also hear a little bit from Ragnar's band Árstíðir.

We'll also hear some sound recorded high atop a hill overlooking the strait that separates Streymoy and Eysturoy.

On this mini-pod, we explain why there hasn't been a new podcast in the last five months. Unlike other episodes, there isn't much about the Faroe Islands. But never fear, a new podcast that has actual audio from the Faroe Islands has just posted, too.