Øll hava sæð Netflix stuttrøðina Adolesence og øll tosa um hana. Fýra partar, ein tími hvør. Orsøkin er fyrst evnið, kvinnuhatur, tá ein trettan ára gamal skúladrongur í Bretlandi, Jamie, við knívi drepur eina gentu á sama skúla, men eisini tann kameratekniski veruleiki, at alt er at síggja til filmað uppá eingang, one-take, tey rópa. 

Í fyrsta parti eru vit mitt í leikinum, tá fjølmenta bretska løgreglan tíðliga um morgunin brýtur seg inn í arbeiðaraheimið hjá Jamie og teimum, helst í Norðurbretlandi. Hann verður tikin á støðina, har hann ikki vil kennast við brotsgerðina.

Í øðrum parti eru vit við løgreglufólkunum, Luke Bascombe og Misha Frank, sum hava hvør sína tign, á skúlanum, sum í hesum fastfrysta stættarsamfelag er milt sagt illa fungerandi, og verður so dánt hildin uppi av ivasomum og ótryggum starvsfólkum, og drigin niður av grovari happing millum næmingarnar, har floksfelagin, Ryan, er serliga væl lýstur sum ein ikki bara misogyn ræðumynd, men hatursfullur til alt og øll á hesum anstalti, tey kalla skúli, og tú fært ringan smakk í munnin av. Einasta ljóspunkt eru viðurskiftini millum Bascombe og sonin, Adam.

Í triða parti eru vit á einum afturlatnum stovni, har Jamie er koyrdur, tí pláss er ikki aðrastaðni. Ein kvinnuligur sálarfrøðingur tosar fyrimyndarliga intenst við hann, og við jøvnum millumbilum øsir hann seg upp um hana og tað hon umboðar og blakar stólar og aðrar lutir. Eitt starvsfólk, ein vaktarmaður, sigur við sálarfrøðingin, hvussu hanna hatar hetta arbeiðið. Tá gongur upp fyri mær, at í Bretlandi er skúlin ein ávarandi forsjón, um tað, ið koma skal, heldur tú teg ikki til tann leist og ta stætt, tú av ytri umstøðum ert borin til og skvisaður inn í. Lívsleiðina gerst einki við at broyta, tykist henda bretska stuttrøð at siga mær, so bleak, grádøpur, er hon, har skúlin er í parlagið við fongslini og tað viðgerðarsamfelag, sum fylgir við og eru óloysiliga knýtt at hvørjum øðrum og treyta hvørt annað, skúlin og fangahúsið, eydnast skúlaprojektið ikki.

Í fjórða parti fyllir pápin hálvtrýss og tey trý, sum eru heima, royna at hugna sær, eta morgunmat, fara í biograf og seinni at eta kinesiskt, meðan Jamie er innilæstur, men tó megnar at taka kreativu tekningina uppaftur og sendir pápanum eitt kort og ringir til hann. Dagurin gongur ikki sum ætlað.

Tá partarnir eru lidnir eru teir ikki sodnaðir, men liggja leingi á. Fái meg ikki at trúgva, at Netflix endar hesa stuttrøð her. Hetta er eitt so viðkomandi evni og filmað á ein so intensan hátt, at Adolescence hevur rakt gull, er blivi eitt gullegg hjá stroymingartænastuni, og fer – vónandi – at skapa kjak um grótharða og náðileysa stættarsamfelagið, sum er serliga væl lýst í grimum bretskum søgum, og hví skuldi tann søgan og samfelagsmekanikkurin verið nakað petti annarleiðis her heima hjá okkum?

Upptøkutøknin er, at hvør gangandi sekvensur grípur í ein nýggjan persón ella lut, so vit alla tíðina verða hildin føst í einum intensum filmiskum søgutráði, sum vit ikki vilja sleppa, so nærverandi er hann. Vit verða púra krøkt. 

Í einum einføldum formi, brúkti Katrin Ottarsdóttir eisini henda framgangsmáta, tá hon á ein kaleidioskopiskan hátt lat senur grípa inn í hvørja aðra, tilsamans 52, sum lýstu Havnina í Atlantic Rhapsody (1989). 

Í 2018 gjørdi norski Erik Poppe skakandi one-take filminum um hendingarnar á Utøya, og sama ár kom hin ikki minni skakandi filmurin Blindsone fram í norsku biografunum. 

Á norðurlendskari filmstevnu í Lübeck hetta árið skrivaði eg soleiðis: 

Millum teir bestu av teim nítjan filmunum eg sá, var norski one-take filmurin Blindsone, sum er fyrsti filmur, ið kendi svenski sjónleikarin Tuva Novotny (f.1979) hevur gjørt. Skakandi góður lýsur hennara filmur vælferðarsamfelagið, tá tað ringast hugsandi rakar eina familju og mest brúk er fyri grannum, ambulansu, sjúkrahúsi, sjúkrasystir, ið tekur sær av avvarandi, og at eitt væl virkandi psykiatriskt tilboð er við góðari journalskipan, har skynsom fólk vita av hvørjum øðrum. Hesin verður viðmældur, skuldi tú rent teg í møguleikan at síggja hann, Blindsone.

Bretsk sosialrealistisk filmslist, sum hon hjá Ken Loch í Sorry, We Missed You, er eisini áhugaverd at hyggja eftir, hevur tú áhuga fyri hesi humanistisku og samfelagsatfinnandi arbeiðarasjangru, sum Adolescence við sjáldsamari styrki skrivar seg inn í.

Og so síggi eg, at Brad Pitt er medframleiðari, og at mannligi høvuðsleikarin, Stephen Graham, sum er pápin Eddie Miller, hevur skrivað handritið. Tað er ein bedrift av teim sjáldsomu. Verður viðmældur at síggja út í eitt, um tú skuldi ivast.

Ktoś kiedyś napisał, że na Wyspach Owczych znaleźć można ponad sześćset końców świata. Dziś przyjrzymy się czterem z nich - tym najbardziej skrajnym. Bo jeśli koniec świata ma swój własny koniec, to z pewnością przypadł on w udziale tym właśnie miejscom.

#WyspyOwcze #kartografia

https://farerskiekadry.pl/2025/03/skrajnosci.html

Gdyby tak wziąć do ręki mapę Wysp Owczych, linijkę i pomierzyć jak bardzo „w górę” i „na boki” rozciąga się archipelag, wyszło by nam – po przeliczeniu centymetrów według skali – 113 km w kierunku północ-południe i 75 km w kierunku wschód-zachód1. Ktoś kiedyś napisał, że na Wyspach Owczych znaleźć można ponad sześćset końców świata. […]

Artykuł Skrajności pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Í køkinum í Áarstovu vóru leygarkvøldið Báraldur, Hørður, Yassime og Skander, meðan Emilia, Ólavur Tyrni, Vón, Anja og Marius, sum síggjast á myndini niðanfyri, settu á borðið í lívligu og fullsettu matstovuni. 

Í teimum báðum matstovunum heima í Havn, Áarstovu og Barbara Fish House, var fullsett bæði fríggjakvøld og leygarkvøld, tá tey á matskránni burturav høvdu bankatosk, okkara fremsta brand, sum havrannsóknarskipið, Jákup Sverri, hevði lagt upp fyrr í vikuni. 

Gastronomiski siðurin at borreiða við toski av Føroyabanka, large cod, á hesum fine dining støði hevur hildið sær síðan 2011, og hevur javnt og samt verið foredlaður øll hesi árini, vár og heyst.

Í ár varð høvið at royna ein spanskan smakkvariant og samsvarandi vínskrá í Barbaru, meðan Áarstova hevði valt eina franska tilgerð og tilgongd, har føroyski toskurin í høvuðsheitum er paraður við Chablis víni. 

Fyrsta dagin tekur ein skotskur matstovuleiðari úr Aberdeen yvir í Áarstovu, sum øll hesi ár hevur verið og enn er ovast á Tripadvisor. 

Hinumegin Gongina hevur eksklusiva og Michelinviðmælda matstovan, Ræst, eisini latið upp við Vanesu sum leiðara og Sebastian Jiménez sum sjefkokki. Hann er úr Atlixco í Meksiko. Sebastian hevur verið kokkur síðan hann var seytjan, skapt egnu pop up matstovuna Cocina Ocho, og sum einogtjúguáragamal fekk hann høvið at opna eina latínamerikanska matstovu í Dubai, sum seinni førdi hann til Tailands, Indonesia, Fraklands, Niðurlond, Russland og at enda til Føroya, har Sebastian í 2019 bleiv partur av KOKS toyminum, og hevur umboða Føroyar í gastronomiskum kappingum á høgum støði. Í 2022 umboðaði hann Føroyar í S. Pellegrino Young Chef Academy Competition og vann Fine Dining Lovers Food for Thought Award. Nú stendur hann fyri køkinum í Ræst, og matstovan sigur í hesum sambandi: We couldn’t be more excited! Niðanfyri síggjast tey, Vanesa longst til høgru, og Sebastian í svørtum framman fyri níggjumannaða liðnum í køkinum í matstovuni Ræst, sum, nú vit skifta til summartíð, er opin aftur og fagnar føroyska várinum. 

Fyrsta undirkast í grøna rúminum í Áarstovu, sum ber heitið Vertshúsið, er ein Chartreuse kokkteylur, sum Anja úr Ukraina serverar. Vit skifta orð um støðuna í heimlandinum, at hennara kæru nú búgva í Montenegro, og henni dámar væl ljósu árstíðina, nú vit fara til summartíð, sólin skínur, og tað tyngjandi nógva føroyska regnið, sum hon ikki er von við heimanífrá, í løtum sum nú, kann slíta í.

Fyrsti bankatoskarættur er saltaður, snildisliga tillagaður og lagdur tvørtur um Villeroy & Boch borðiskin við Brønnum og Comas knívi, langt frá Victorinox, við fermenteraðum aspargus majonesi, radisu og karsu omaná. Góður, lættur og genuinur smakkur av toski, sum varisliga og elegant førir okkum inn í nýuppløgdu skránna av Bankanum. Afturvið skeinkir Anja hvítvín úr Bourgogne, sum umframt at vera harmoniskt, er serstakliga vælparað til fyrsta toskarættin.

So kemur Vón við einum heitum borðiski við franskari brandadu, sum er morlaður toskur, bakaður við epli og róma, kryddaður við dreymkorru, koriander, til øll at deila afturvið súrdeiggjbreyði og hvítleykssmøri. Himmalskur smakkur av gerandistoski og raffineraðum hvítvíni úr Bordeaux afturvið. Nú eru vit við Bankarennuna.

Triði toskarættur er eitt toskarull, toskalunda-ballotine, borðreitt við rækjum, grønertumosi og Rossini-kaviari omaná. Til henda kongarætt, sum kundi verið eitt vet grovari í strukturi, fiskakjøti, varð skonkt heiðurskrýnda Chablis frá Regnard St. Pierre í Bourgogne.

Ein gastronomisk siðvenja, sum eg hugsi er komin til Føroya eftir aldarskiftið, er at leggja ein botn á djúpa súpanarborðiskin, og so stoyta sjálva súpanina omanyvir. Havi aldri upplivað at hetta slær falskar mentir, men tvørturímóti er vældámt og kærkomið, og altíð við plássi til eksotisk og óvæntað krydd og smakkbitar við serligum strukturi, í hesum føri toskalivur, skorin í skivur sum soppar, og so rogn, alt samalt í eini hummarasúpan. Fiskasúpanin, sum eg fyrstu ferð fekk frá Birgir Enni í hálvfemsunum hevur nátt hægri hæddir og verður støðugt ment. Frálíkt og fólksligt, hóast djúpt raffinerað.

Vit tosa við tónleikarar, sum sita í næsta rúmi og vita nógvar søgur úr øllum landinum. Skifta eisini orð um ikki Alison Krauss er hin rætta sangstjørnan beint nú at fylla høllina við Tjarnir uppi í Hoyvíkshaganum. Jú, heldur Ragnar, sum tosaði við hana kvøldið fyri. Blue grass hevur ein sterkan basa í Føroyum.

Eftir innleiðandi toskakvartettina kemur nú symfoniski høvuðsrætturin: Konfiteraðir uggar, cod belly á enskum, við soppum og bjarnaleyki. Lætt tilgjørt, so feskleikin í nýveidda bankatoskinum, altíð er til staðar og nærverandi við góðum føstum smáeplum, brasaðum grønmeti og hollandaise sós, sum varisliga og í smáum kann stoytast omanyvir við egnari hond, meðan grafiska toskaskræðan liggur framman fyri okkum. Og her skifta vit orð um sós og óvanan á summum matstovum, at stoyta sós omanyvir ein og hvønn serveraðan rætt og borðisk, longu tá hann kemur úr køkinum, heldur enn sum her, at lata gestin sjálvan velja sós í passandi dosum og í summum førum kanska slettis ikki. Afturvið skeinkir Anja reyðskyggjandi Côte de Beaune-Villages frá hinum her so kenda vínbóndanum, Joseph Drouhin, í Bourgogne.

Omaná leggja vit lok á løtuna við kaffi og flótandi sjokolátakaku, sum lava, við vaniljuísi og portugisiskum tawny úr risafløskuni hjá Graham's úr Douro, sum ukrainska Anja heldur.

Semja er um, at gastronomiska støðið, sum nú í áratíggju hevur verið høgt, er í støðugari menning, eins og serveringin í hesum hugnaligu hølum í søguligu Havnini, millum gamla býin, Reynið og Tinganes, sum grevur seg út í sjóvarmálan sum fremsta gastronomiska lokomotiv í landinum. All on board. Nú kasta vit!

Plátuummæli: Benjamin Rajani 'Tá hvørt ljós líkist tær' (HJF 662)

Tá hvørt ljós líkist tær er heitið á nýggju LP plátuni hjá Benjamin Rajani við tólv egnum sangum á móðurmálinum, sum hann á Instagram gevur frámerkini kærleiki, nostalgi, vinarbond og hjartasorg, og at enda eitt trettanda instrumentalt hidden track. 

Húsan, ja sum í gomlu vinylplátutíðini, hevur Heiðrik á Heygum gjørt, beinagrind millum fugl og fisk, men eisini við summarfuglum og hjarta. Tað er mítt fyrsta taktila samband við sangirnar, sum við savnandi heitinum, Tá hvørt ljós líkist tær, krøkja í tíggju ára gamla minnið um Systrar, sum tá sungu samkomuvakurt Eg síggi teg í øllum. Ein gestaltterapeutisk kærleiksjáttan og -uppliving, sum eg á innara húsanum síggi fara til Elina, sum yrkjarin valdi sær. 

Opni plátuna longu inni í Tutlbúðini á Gladehjørn, har Fríði Djurhuus og Esther á Fjallinum eru innanfyri. Vit tosa um indiskan og pólskan biograffilm og lenda á einum hvítarussiskum krígsfilmi. Iggy Pop mugu vit deila nøkur orð um, innan eg fari við plátuni. Hóast enn ikki upprunnin, eri eg sannførdur um, at tað fer at verða størsta hending í nýggjari føroyskari tónleikasøgu, Joe & The Shitboys og Iggy Pop. 

Men nú er tað Benjamin Rajani og LP’in eg havi fingið í hondina. Seti høgru tummilnegl í plastið og brotið plátuna upp, taki innara húsan út, so eg kann lesa tekstirnar, tá eg komi heim, lurta og finna ýti og mið, hvar hann flýtur, plátuaktuelli Benjamin, tá hann komponerar. Upptøkurnar eru gjørdar á Gammel Kongevej beint við, har gamla miðstøðin fyri grammofonplátuhandil, TP musikmarked, var.

Fýra fullmannaðar útgávukonsertir, ein solokonsert, útvarpsprát í Leitistein, ummælið, sum tú nú lesur, Instagram, Spotify og aðrir pallar, ið eru synkroniseraðir, so lanseringin er sum hjá James Bond ”Let's synchronize our watches!”, akkurát tí James Bond, sum Amazon nú eigur í almenna rúminum.

Skilji, at Benjamin hevur arbeitt í fýra ár við sangunum, eg nú havi í hondini, allir á føroyskum, hóast danski Esben Svane hevur framleitt, ljóðblandað, gjørt útsetingar fyri blásarar og strúkarar, og avdúkar seg sum ein totalan multiinstrumentalist, tí hann spælir á so nógv ljóðføri á plátuni, ikki minst plukkandi banjo, sum eg við fragd hoyri fremst fyri í fleiri av akustisku ljóðmyndunum, so hvørt teir tólv sangirnir daga undan í høvuðtelefonunum sum stoiskir drangar úr báti. 

Síðan eg á fyrstu Listastevnuni í 2001, og heilt spesifikt eftir konsert í nýggja Mentanarhúsinum í Fuglafirði hetta árið, sigldi við Kathy Chiavola undir Hestoynni við Richard Bailey og Matt Flinner, hava banjo og mandolin hugtikið meg sum tey blíðastu, men samstundis eisini hvassastu attack akustisku ljóðføri, ikki minst tá siglt verður inn í heimlig helli og tú hoyrir resonansin, alt eftir, hvar tú ert. Tá kunnu avmáldu smáljóðførini elva til einvíggj, duell, preaching up a storm, meðan flóðin rennur inn og út, sum eg eisini nevni í ummælinum av Blátt Gras, Gospel við humor, hin 14. mars. Og enn víðari kann fysiskt ítøkiligi resonansurin, tú tá rakar við, hoyrir og upplivir sum lurtandi persónur, leggjast inn í eina víðkaða fatan, har resonansur ikki bara eru lurtaraviðurskifti, men eisini eitt sosiologiskt samljóð, mótvegis frástoytandi fremmandagerð, alienatión, sigur Hartmut Rosa, sum nógv lurta eftir í hesum døgum. Sjálvur lurtar hann nógv eftir Rammstein og Heavy Metal.

Og enn er plátan ikki sett á.

Fyrsti sangur, Orð eru fátæk, er ein kredda, sum tekur støði í fyrstu og simplastu poppsangum við niðurgangandi strofum sum ”Baby I love you”, og knýtur upp til Kára P, ið ”eigur ein blýant sum riggar”. Ja, tað riggar bara og tykist mær so undirfundiga gjøgnumarbeitt og upplyftandi, teksturin hjá Benjamin. Tá so ljóðblandið hjá Brian Mørk Hansen og ríka instrumenteringin, tríggjar minuttir inni í sanginum, og so aftur móti endanum, repeterandi við røddum í harmonerandi løgum lag omaná lag, rakar ein Smiley klang, sum so effinett er Beach Boys seinra partin av trýssunum, teirra mest skapandi skeið, men nú resonera og endurljóða á føroyskari plátu, má eg yvirgeva meg. Hetta er kaliforniskt hunangsljóð, ein flá av Cabinessence, sum kennist serstakliga væl herheima síðst í mars, nú tað várar. Cabinessence.

Annar sangur, Royni enn at gloyma teg, tekur einfalda tónan og savnar hann í eitt kneppi av harmoniium og orðum, fyrst frá gittara og banjo, so eini drúgvari røð av ljóðførum, røddum, hornum, lag omaná lag, so hvør flá hoyrist skilliga frá hvørji aðrari og ikki druknar í kakofoni, tá alt tørnar saman í einum crescendo, og so er stilli, og at enda ein veik og varislig mellotron og ein kvinnurødd. Hugtakandi føvningur av akustiskum ljóðum, har elbassur er einasta elektroniska, eg hoyri. Avmáld og vøkur kompositión og instrumentsamanseting, sum saman við orðunum lýsir ungdommiliga hjartasorg og royndina at leggja lok á tað, og draga fyri tí, sum einaferð var.

Triði sangur, hin pianobaseraði Lívsins balkong, hevur framdrívandi elbass og marsjerandi trummur, sum í mínum resonansi og fatan nú gongur móti einum fordekt loyniligum erotiskum møti við hina einastu útkornu á Lívsins balkong, hóast Benjamin sigur mær, at sangurin er púra platoniskur um vinmenn, sum spæla fótbólt. Men í almenna rúminum, har útgivni sangurin nú livir sítt egna og nýggja lív, langt frá fótbólti, fati eg hann annarleiðis. Kósin var sett, hóast onkur hevur formanað um aldri at fara í song, og ansa eftir útmørkunum fyri, hvat tað er, sum definerar vinir, og setir markið fyri vinarløg, ein undirstreymur av forboðum, møguleikum og freistingum, sum yrkjarin, eg-persónurin og sangarin, stendur mitt í á Livsins moralisedrandi borgarabalkong, ein tematikkur, sum Bjørn Eidsvåg í Forbuden frukt og Sigvart Dagsland í I kveld ska du knuse hjertet mitt við hepni eisini hava brúkt. Har fati eg sangin. Millum instrumentini eru varislig og spennandi smáljóð frá floymandi ljómborðum, kanska klokkuspæli og mellotron eisini. Eitt ævintýr av ljóðum, sannførandi sett í karm, so tað er eitt njótilsi við góðum høvuðtelefonum, har tú kanst steingja allan larm úti, og bara hoyra hetta oyrnakrás, sum í huglagi fær meg at horva aftur til Smashing Pumpkins og Mercury Rev fyri aldarskiftið. Stórt og breitt ljóðbílæt tikið beint úr eini óskuldsreinari ungdómstíð. Herrligt, kátt og lívsnjótandi.

Fjórði sangur, Bæði so og so, byrjar við akustiskum gittarspæli, á einum høgum broysknum vokaltóna við nýskapandi og til høvið sterkt sannførandi orðum, sum spæla upp til floskulskenda heitið á sanginum: teldan geylar og sofan argar. Góð orðaspøl, sum sigla framvið tí upplagda, og knýta røddina og vælvalda fylgispælið, nú við strúkarum, ikki svulstigum, men klárt illustrerandi, til tøgn er: tú ert farin frá mær. Slutt og klipp. Gott ljóðbílæt. Skorið út í papp og tí fullfíggjað, so eg eri bilsin sum lurtari. Og tað er ein góð plátukensla, sum eisini gevur LP'ini poetiska heitið.

Fimti sangur, Sig mær, er um gjørligt enn yndisligari í instrumentalari framdrift, nú eisini við klokkuspæli, men í orðum er tað sum eitt lag av fernis liggur oman yvir sanginum. Hvør er samrøðupartnarin, er hann, ella hon av sama kyni, er tað ein unnusta ella er tað ein vinur? Varisligu orðingarnar gera sangin fjarari enn teir undanfarnu. Vinur sig mær, benda á at hetta er ein søga, ella tekstur, úr einum tulkingarfelagsskapi, ið eg sum lurtari ikki eri partur av.

Sætti sangur, Minnist, byrjar fresh á hinari plátusíðuni, sum eru vit á festivali meðan summaraldurnar strúka inn og út av sandinum í elgittarregninum. Varhugin av samkomuknýti, eg fekk í fyrra sanginum, sprettur nú reinur og skarur: ”og sjálvur Skaparin í himli / vísti mær ein veg” og tað er gott, sera gott, at ein kristin sangari tónar reint flagg, sum tey siga á floskulsmáli, og soleiðis ítøkiliga trýnir fram við orðum og tónum fyri plátulurtaranum. Tað er sterkt, virðiligt og leggur á blik, demarkerar, eitt eksistentielt savningarstað fyri rútmiskt hugað og evnarík ung. Framtíðin er tykkara. Right on, brother. Hetta er eitt summarhitt, cross over millum verðslig og trúgvand í einum landi, har vit kritikleyst verða fóðrað við kristiligum public service tilfari, sum umframt at tað er til yvirmáls, eisini er forútsigiligt og fábroytt frá morgni til myrkurs, alt árið í kring. Kanska er Minnist sterkasti sangur á plátuni, máldur í kompakta komponistatýdninginum.

Sjeyndi sangur, Greinar sum svørð, tekur støði í figurum hjá Tolkien, Legolas og Aragorn, í Ringanna Harra, men er um bróðursamanhald, og lyftið um aldri at mussa eina gentu, sum bleiv brotið av báðum. Ein kjerlig og nostalgisk vísa um at vaksa til sum beiggjar í borgarligum karmi. Elskuligt og fyrimyndarligt.

Áttandi sangur, Býttur, er ein legubálsangur, har vit savnast við gittar og banjo. Sum frálíður víðkast ljóðmyndin við øllum teim ljóðførum, sum húsin kann upplýsa um. Stórsligið upp móti einum sjálvsavnoktandi teksti. Tað ger ein nýggjan, avbjóðandi og óvæntaðan mótpol, ein disssonans, sum við mellotron tekur um endan á eini plukkandi bálbanjo.

Níggjundi sangur, Bláfryst og kvirr, byrjar akustiskt sum í undanfarna sangi, men við vokalduett millum Benjamin og Biritu Dam. Elbassurin kemur inn og punktuerar rútmuna, samstundis sum fleiri ljóðføri leggjast omaná, lag fyri lag, og savnast í sama føvningi av einum horn- og strúkaracrescendo, sum framleiðarin so meistarliga dugir at ganda upp og fáa frá hondini, her sum bakteppi og gluggatjald fyri eini søgu um, at samlívið er steðga upp, bláfryst, ”Hendur sum gler / Hitaðu fyrr / Bláfryst og kvirr”. Nú er alt ein ”Stumm spælidós”. Stórsligið, tankastórt og væleydnað.

Tíggjundi sangur, Stjørnuhav, byrjar við vældefineraðum gittara, akustiskum, meðan rúmklangur og kanska eitt fjart ljóðføri, ferðast uttanfyri, og so seta strúkararnir inn og víga okkum inn í rúmdina, Orion og Mánin, meðan vit nema við frøknir og síggja stjørnuhav ”Ein rúsur av dopamin / nú vit gerast eitt”. Ein yndislig lýsing av kynsaktini sett í tóna í knappar fýra minuttir, sum er ramman um ein poppsang. Framúr.

Ellinti sangur, Morgunljóð, byrjar við mellotron, skeivt svingandi í rúminum, sum er eyðkennið fyri hetta sjáldsama ljóðføri, ið analogt kann programerast, ”Fari heilt uppfrá / tá eg føli, at tú vilt hava omaná” og so verður tikið í sangheitið, morgunljóð við tær, ein fulkomuliga fullkomin sangur, sum í mínum innara oyra leitar aftur til Antônio Carlos Jobim og letur upp fyri Waters of March hjá Art Garfunkel á LP plátuni Breakaway í 1975, eitt skyggjandi bjart ungdómsminni saman við There Goes Rhymin' Simon tvey ár undan. Einki kann sum plátur og ljóð innikapsla hin fyrsta kærleikan. Saman við tekstinum er hesin sangur so væl eydnaður, at eg má víðka um bæði støðu- og stjørnumet. 

Tólvti sangur, Mánakvøld, er ein meira heimlig og burlesk rímvísa um ein biltúr úr Kirkjubø til Velbastað í einum Corolla: ”Mín Corolla skifti lit / tá tú komst inn / Eri speedarin / og tú ert koblingin”. So dukandi trummur. Hetta er bara so stuttligt og lívskátt í ungdómsins vári, ja hatta var ein floskul, í ungdómsins vári, sum Jim Morrison tendraði og lyfti fram í Come on baby, light my fire og Tóroddur svaraði Sløkk ljósið, tendra meg. ”Hundraðtúsund míl við tær / er ikki nokk / Hesin dieseltangin / hevur ongan botn”. 

Vikuna, tá Spæl Føroyskt var á skránni, lósu vit á arbeiðsplássinum yrkingar, og júst henda, Mánakvøld, var ein av teim fagnaðu ta vikuna. 

Dieseltangin er komin á botn, og nú eg sum plátulurtari sjálvur komi til endans á aðru síðu í hesi frágerða LP plátu, gerist eg sannførdur um, at júst hetta er best defineraði poppsangur í hesum savni. Mánakvøld. Instant classic eftir poppleisti. Og lat meg siga, at allar útleggingar eru tær, sum ummælarin sjálvur fekk burturúr, tá hann lurtaði plátuna, sum nú er almenn, ígjøgnum. Hatta var mín ummælaradiskleymari.

Trettanda skering er eitt endaligt instrumentalt hidden track, Men her er mín hond, ein siping til fyrsta sangin, Orð eru fátæk, sum knýtir eina eleganta sloyfu um vársøkjandi gávupakkan við tólv sangum frá Benjamin Rajani. Takk fyri lurtingina, takk fyri samskiftið, sum Momo sigur "Tíðin býr í hjartanum", og til lukku við gjøgnumførdu LP plátuni, sum hevur bæði karakter og Substanz, sum týsk-føroyska orðabókin týður til ”tað berandi og aftan fyri alt verandi”. Tað hevur verið sermerkt og ríkt, at hava havt hesa plátu í hendi.

Benjamin Rajani 'Tá hvørt ljós líkist tær' (HJF 662) 2025

The first two 2026 FIFA World Cup qualifiers since the appointment of Eyðun Klakstein as new head coach for the Faroese national football team ended in disappointing losses to Czechia and Montenegro, respectively. On Saturday, the Faroese team lost 2-1 against the Czech, and on Tuesday they lost 1-0 against Montenegro. On Saturday’s fixture, the […]

The post FIFA World Cup: Bleak outlook for Faroe following first two qualifiers appeared first on Local.fo.

On Friday, this year’s Faroese Music Awards were awarded at Varpið, Klaksvík’s new art and cultural venue. A total 13 awards were presented this time around, with music artists Brimheim, Beinir and Silvurdrongur tied for most FMAs by winning two awards each. Brimheim, whose given name is Helena Heinesen Rebensdorff won the awards for Album […]

The post Brimheim, Beinir, Silvurdrongur claim two prizes each at Faroese Music Awards appeared first on Local.fo.

 Var í Dali um nýggjári. Nýggjársaftan var stórt bál á mølini. Harmoinikan var frammi. Um midnáttina fóru vit inn, tað var so bítandi kalt. Jónleif helt eina nýggjársrøðu, sum tó byrjaði við sera feskum upplýsingum. Hann helt, at iki var vanligt at seta eld á , áðrenn bálið var tendrað. Tað fyrra bálið varð tíbetur skjótt sløkt.

Jónleif mintist á hendingar í árinum, m.a. nógvar veitslur og rundar dagar. Og síðani sungu vit ársins tátt, sum var serstakur, tí at hann hevði eitt TEMA, tað var all-terrain vehicle, t.e. ATV. Øll frá tí yngsta til tað elsta koyra ATV í Dali. Jónleif hevur yrkt.

Í Dali har koyra so nógv ATV,

og løgreglan fekk skjótt um hetta beskeð.

Til Dals teir so fara, har dalbingar læra,

hvussu man koyrir og hvat er nú lov.

Niðurlag:

ATV tað koyri eg,

allan vegin tann langa.

Út í Støð, á fjalli og bø,

tí her er ov bratt til at ganga.

Tann fyrsti teir møta, tað er gamla John.

Hann angar av kjøti, rabarbu og hvonn,

Teir spyrja um kortið, ja og heila lorti,

Men Johnurin svarar so væl fyri seg.

Niðurlag

Hjá mær er trygdin í topp, heilt ókey,

men síggja tit handan av Gerðinum fleyg.

Hann er ein kúllur, ein sannur fartbúllur,

Hann koyrir við sápu og so við bensin.

Niðurlag

Teir Jóanes fangaðu Suðri í bø.

Hann sjabbast við ein sekk av eplatøð.

Teir á hann herja, her manglar ryggverja,

men Jóanes ballar og sigur hart so:

Niðurlag

Nei, góðin hugsi tit ikki um meg,

eg koyri so sakta og sjáldan á veg,

men í Toppaneysti, har standa teir flestu,

har okkurt man vera, sum kann fáa bót.

Niðurlag

Í Toppaneysti teir standa sum býtt,

har eru súkklurnar gamalt og nýtt

Hans Magni so fínur, motorunum kínir

Har er alt so vakkurt og skínandi reint.

Niðurlag

Her koyrir ein drongur, umleið tíggu ár.

Eg sá hann á vegnum so seint sum í gjár.

Súkklan ber runa, blá og topp tunað,

eg rokni við, tit kunnu skjótt fanga hann.

Niðurlag

Í Hvanngarðssmáttuni finna teir hann,

men gakk, Kjartan skjótur brátt undan teim rann.

Teir eru nú óðir, troyttir og móðir,

ein bummtúrur hetta í Dalinum var.

Niðurlag

Stuttligt at síggja nýtt ættarlið taka við

Teir gomlu taka sær eina pausu

Nýggjársrøðan

http://youtube.com/watch?v=feR12pQ8dXc

20 marca 2015 roku. Na Svalbardzie i Wyspach Owczych podziwiać można całkowite #zaćmienie Słońca.

Członkowie zespołu #Hamferð postanawiają jednak, miast przywdziewiać przydymione okulary, ustawić się plecami do naszej najbliższej gwiazdy i nagrać na żywo kawałek "Deyðir varðar" (pol. Głuche kopce).

Przez blisko trzy minuty nagranie spowija ciemność, a my możemy w pełni skupić się na słowach utworu pochodzącego z ich debiutanckiej płyty #Evst:

"Køld er henda nýggja náttin eg svølgi døggsins beiska frost einki sæst og einki merkist gráa ljósið veitir onga troyst brátt sá eg teg ei"

"Chłodna jest ta ciągnąca się noc Połykam rosy gorzki chłód Nic nie widzę Ani nie czuję Szare światło nie daje żadnej pewności Nagle nie widzę i ciebie"

#wyspyowcze

Michael Rasmussen (1923-2011)

Tá eg fór av Læraraskúlanum í 1985 hevði eg havt danskt á linju, umframt evning hjá Børge Petersen og samtíðarkunning hjá Hans Holm.

Danskt hevði Karen Skovbjerg, sum var donsk og gift rithøvundanum Ulrik Gräs, sum onkuntíð ríkaði okkum tímarnar, eisini við tiltøkum um úrvald evni, sum tankan at vitja heimstaðin, bygdina, gjøgnum hansara bøkur, ið lýstu Útjaðaradanmark við skeivum eksistensum, langt frá Keypmannahavn. Vit dyrkaðu sjangruna krígsreportarir við Anders Ehnmark og Ögonvittnet, og Philip Caputo og Krigslarm sum støði. Og so meldaðu vit okkum inn í Dansklærerforeningen og fingu innlit í eina nýggja verð við undirvísingartilfari, sum varð dagført so hvørt nýggj rák tóku seg upp. Hetta høvdu vit ongantíð sæð fyrr, at rák í samfelagnum kundi grípa so skjótt og beinleiðis inn í undirvísingartilfar.

So fór Karen burtur og vit fingu í hennara stað ein braneggjaðan mann úr Silkeborg, Michael, sum eg sá fyri mær sum gamlan mótstøðumann, visti alt um Asger Jorn og um film sum listagrein, og ein-zwei-drei fekk hann okkum at møta á Landsbókasavninum til endurstovnandi aðalfund av Filmsfelagnum, men varð framhaldandi sjokkeraður av, at eingin í føroyska skúlaverkinum hevði lisið William Heinesen. Tí lósu vit De fortabte spillemænd, sjálvur helt eg fram við Panorama med Rengbue og Don Juan fra Tranhuset, so kastaðu vit okkum yvir fantastikk frá Brøðurnum Leyvuhjarta, Gummi Tarzan, Momo, Lítla Prinsin og til Griseøjet hjá Bent Haller, og so gjøgnumgingu vit, hvat eitt høvuðsverk í danskt fakligum skúlahøpi er fyri nakað við Bjarne B. Reuter og Når Snerlen Blomstrer sum dømi og støði. Altíð engasjeraður, eisini í samtíðini, til dømis í nýbygda Norðurlandahúsinum, og hvat rørdi seg á kulturradikala økinum tá, sum tá Listafólkasamband Føroya, LISA, hevði Listafólkastevnu í Fuglafirði, hetta árið, og eg slapp at vísa Fugl Fønix hjá Jon Bang Carlsen í skúlanum. Michael fekk Hans Vilhelm Bang frá Det Danske Videoværksted higar at hava skeið um og í at brúka nýggja mobila miðilin video, har ein breiður skari frá Páll Patursson og Inga Joensen til hin unga Per Zachariasen luttóku, hvør við sínum kamera, og høvdu veitslu á Hafnia omaná, tá vit skiltu, at skeiðið einki kostaði. Peter Madsen kom úr Silkeborg við filmi av nýumsettu teknirøðini Valhalla, ið Fannir góvu út, og Henrik Nordbrandt, sum Heðin Klein og eg hittu, tá hann fekk Norðurlendsku Bókmentavirðislønina, hesu tíðina ofta kom við nýggjum yrkingasøvnum. Men eisini útjaðaranøvn sum De Vilde og grafiskar prentstovur við Gudenåen hjá Bente Grue, og so stórbýarstjørnan og nýggja fyribrigdið, Michael Strunge, við rocklyrikki úr Keypmannahavn, sum aftur sluppu í útgávurnar hjá Dansklærerforeningen, sum Claus Bohm gjørdi livandi í filminum Nattens Engel, sum Michael fekk fatur á og vísti okkum á Læraraskúlanum. Hann skapti sambond við filmsútleigarar sum Dan-Ina Film, ið hevði eysturevropeiskt úrval, Klaptræet, ið hevði spanskar filmar, og endaliga Camera Film, sum rekur Grand biografin mitt í Keypmannahavn, og enn er til við fronskum og italskum filmum, sum vit í dag kalla arthouse.

Alt hetta innikapslað í einum manni og lærara, sum búði undir Ryggi 3, har ein gul hurð er, sum Astrid Andreasen í 1984 setti á forsíðuni á Lesibók 3: Michael Rasmussen. Eg havi verið í kontakt við dóttrina, Bodil, sum býr á Bornholm, og útvegaði mær myndina omanfyri. Hon upplýsir, at Michael, sum var føddur 5.12.1923, andaðist 11.2.2011. Minnini um hann eru góð, rík og fjøltáttað. Undangongumaður, fyrimynd og inspirator.

Ætlaði ongantíð at fara at undirvísa, útvarp og at skriva bleiv nógv meira spennandi. 

Men so kom ein fyrispurningur frá Jákupi í Býráðnum, um eg kundi taka yvir í einum skúla har flokslærarin í komandi fyrsta flokki var blivin álvarsliga sjúkur.

Eg traðkaði til og náddi at hava tey í byrjunarundirvísing í donskum eisini, innan lærarin eitt stutt skeið kom aftur. Tá fór eg at hava danskt í framhaldsdeild, sum vit tá róptu tað. Lósu Don Juan Fra Tranhuset hjá William Heinesen og – løgið nokk – Når snerlen blomstrer hjá Bjarne B Reuter og Den lille prins hjá Saint Exupery. Og tvær samanberandi filmaðar versjónir av De Elendige, Tey vesælu, Les Miserables, sum vit eitt árið í sama flokki fingu loyvi til at leggja fram sum humanistiskt høvuðusverk eftir góðkenning frá Marnu Olsen, lærugreinaráðgeva í Landsmiðstøðini fyri Undirvísingaramboð hjá altíð fryntliga Peturi Simonsen. Annars var danskt heilt greitt eitt resursufak serliga til analysu av miðlum, lýsingum og filmi, øllum tí, sum ikki vóru stundir til í føroyskum, fekk eg at vita frá føroysktlærarum.

Hetta er alt í farnu øld, meðan vit lærarar í donskum begyntu at gramla um, hví eitt so stórt og søguliga ríkt fak sum danskt, ikki hevði egið tilfar til undirvísing, gjørt og hugsað á føroyskum botni til brúk í okkara egna skúla við luft ímillum móðurmál og fremmandamál ella í minsta lagi grannamál og annaðmál. Sjálvur skrivaði eg onkra grein og enntá oddagrein í Skúlablaðnum hesa tíðina um akkurát tað. Greinin niðanfyri er frá mai 1998, men kundi eins væl verið skrivað á sama stað í dag.

Nú, útvið 30 ár eru liðin, er vit komin hartil. Og eg gleði meg. 

Hetta omanfyri, um danskt og film á Læraraskúlanum, var í dag mítt íkast í tað fyrndarkjak, sum nútíðarhøvundarnir, Olly úr Fuglafjarar skúla og June-Eyð úr skúlanum í Eysturkommunu, í samstarvi við Útgávudeildina í Námi, nú fáa høvið at bera víðari. Danskt er lærugreinin. Alt tað besta til tykkum!

20 marca 2015 roku. Na Svalbardzie i Wyspach Owczych podziwiać można całkowite #zaćmienie Słońca.

Członkowie zespołu Hamferð postanawiają jednak, miast przywdziewiać przydymione okulary, ustawić się plecami do naszej najbliższej gwiazdy i nagrać na żywo kawałek "Deyðir varðar" (pol. Martwe kopce).

Przez blisko trzy minuty nagranie spowija ciemność, a my możemy w pełni skupić się na słowach utworu pochodzącego z ich debiutanckiej płyty #Evst:

"Køld er henda nýggja náttin eg svølgi døggsins beiska frost einki sæst og einki merkist gráa ljósið veitir onga troyst brátt sá eg teg ei"

"Chłodna jest ta ciągnąca się noc Połykam rosy gorzki chłód Nic nie widzę Ani nie czuję Szare światło nie daje żadnej pewności Nagle nie widzę i ciebie"

#wyspyowcze

Í kvøld varð lýst til endurútgávu í Sirkus í Vágsbotni av Føroya sermerktasta yrkingasavni, sum sagt varð í innkallingini um Libido hjá 72 ára gamla Johan Hot Mortensen frá 1972. 

Fullsett var í hølunum og trappunum, har forlagsstjórin, Hugin Eide, meðan Sunneva skonkti úr barrini, legði fyri við at siga frá um uppafturprentið í 200 eintøkum, hvussu tað bleiv til og um nýskrivaðu eftirorðini hjá Bergi Djurhuus Hansen.

Hugin var knapporðaður og eftir hann helt Rói Patursson eina góða og undirfundiga røðu fyri Johan og tíðini, sum tá var. Kári Olsen, beiggi Ova Olsen, sála, greiddi frá, hvussu hann mintist at yrkingasavnið og stensilieringin, sum var prentið, varð gjørt, og hvussu øll tey 28 ørkini vórðu savnað í 100 eintøkum á einum borðtennisborði í kjallaranum í heiminum hjá teimum í Jóanesar Patursonargøtu.

Bergur helt eina stutta men spennandi røðu, har hann, vísandi til nýinnsettu eftirorðini í savninum, kallaði savnið tað helst mest tíðarbæra yrkingasavnið í Havn við nøvnum á nógvum lokalitetum í býnum.

Sjálvur var Johan í Hetlandi á rúmdarferð, men konan og familian vóru millum nógvu áhoyrararnar, og verdóttirin, Jonna Fritsdóttir Mortensen, las upp eina heilsan, sum Johan sendi áhoyrarunum í Sirkus. Har avdúkaði hann, at HOT var navnið á einum tusj penni, sum hann hevði í hondini, tá hann hesa tíðina skuldi finna eitt dulnevni.

- Eg havi heitt á Jonnu, verdóttir okkara, um at siga nøkur orð mína vegna í sambandi við at Hugin Eide hevur grivið ein 53 ára gamlan fornlut fram og fingið hann inn á Sirkus. Eg vildi fegin verið við, men eg eri staddur uttanlanda í arbeiðsørindum innan space vinnu. Tá ein er vorðin 72 ára gamal eru mánin og marts hóskandi fráfaringarstøðir til endaligu ferðina til ævinleikan við tónum hjá David Bowie, las Jonna úr heilsanini frá Johan.

- Eg vóni ikki at eg ljóðið patetiskur og hopleyst old style, tá eg sigi at Libido var eitt produkt av samtíðini, seinast í 60 unum og inn í 70 árini, tá allheims ungdomskollveltingin rakti Føroyar sum ein mentanarlig tsunami. Alt var á gosi. Úr San Fransisco hoyrdist Scott McKenzie siga at ”its a whole generation with a new explanation” the Who sungu at “I hope I die before I get old”, Bob Dylan og “The Times They are a Changing”, John Lennon við “Imagine” og ynski um frið, Beatles sungu um “Revolution” og Che Guevara hekk á nógvum kømrum. Her á klettunum yrkti Steinbjørn B. Jacobsen “síl smíl, á …á”, Líggjas Í Bø við slóðbrótandi yrkingum sínum og Magnus Dam Jacobsen, okkara egni Jack London, Rói Patursson fekk M.A Jacobsen sum yngsti nakrantíð. Kreativiteturin blómaði. Flower Power var eitt mennandi og vakurt heiti. Ungir og progressivir politikarir sum Finnbogi Ísaksson komu á ting og á hinum bógnum var Marius Johannesen, sum bað fólk fara niðan í Hoydalar við homlubandinum at floyngja henda øra ungdómin, sum oyðilegði alla føroyska mentan. Vit høvdu onki sjónvarp og onki internet. Nógv varð lisið og hvønn dag hoyrdust nýggj løg frá Rolling Stones, Beatles, Steppenwolf, Beach Boys, Pink Floyd, Grateful Dead, Shocking Blue, Led Zeppelin, Deep Purple og so framvegis, og so var tað sjálvandi Vjetnamkríggið, sum øll ung vóru ímóti. Úr Týsklandi hoyrdist um Baader Meinhof og úr Italia Brigada Rossa. Tad var sera ófrættakent og so kom Svarti September sum skelkaði okkum øll. Men vit ungu á Kondittarínum í Havn kendu okkum sum heimsborgarar, og øll vildu ein betri heim, uttan kríggj og dubbing. Nú var kollveltingin og loysingin nær. Tað var gott og stuttligt at liva í Føroyum tá. Heimurin stóð tær opin, og ongin var serliga bangin um framtíðina. Onki er ivast í at tað rákið og ungdomskollvelltingin hava gjørt Føroyar til tað land, vit eiga í dag við javnstøðu, tolsemi og uttan rasismu, og har tað er pláss fyri øllum. Eg, sum so mong onnur, vórðu inspirerað av hesum meldri og fór undir at snikka Libido til. Eg yrkti og mín góði vinur Ovi Olsen, sáli, og Oda, mamma hansara, duplikeraðu. Eg hugsi ofta um Ova. Heila sít lív ríkaði hann Havnina á ólavssøku, grækarismessu og jólum saman við Havnar Hornorkestri. Fekk Ovi tann heiður og ta sømd, sum hann átti? Neyvan. Libido kom so út í 100 eintøkum, og var rættuliga nógv lisið og tosað um. V4 og Oskar Hermansen gjørdu gjøldur burtur úr, tað var tátíðar herðaklapp. Arnstein Niclasen spurdi, um eg for at skriva meira. Eg segði, at eg for at skriva fakturar, tað gav meira. Eg gjørdist vinnulivsmaður, og skaldskapur hevur hjálpt mær nógv uttanlands. Eg var bilsin at siggja, hvussu allar dyr í Iran lótu seg upp, tá tey hoyrdi, at eg kendi teirra mikla skald «Rumi». Í Japan verður væntað, at ein toppleiðari skal duga at yrkja. Her á land í dag meta vit, um førleikan hjá okkara leiðarum, um hon ella hann klára eitt hálvt maraton. Sum tað vildi verið vælsignað, um okkara løgmaður yrkti um vakurleika, heldur enn at ganga undan við ætlanum um at oyðileggja Sandoynna og Suðuroynna við illa gitnu linjuføringini. Those were the words, endaði heilsanin frá Johan, sum verðdóttirin Jonna bar fram fyri teim mongu møttu í Sirkus í kvøld.

Eitt gott kvøld við góðari undirtøku mitt í Havn, 53 ár eftir at konkret tórshavnska og tó universella yrkingasavnið, Libido, kom út, og tað nú aftur fæst, feskt, sum fyrsta dagin.

Krajobraz wulkanicznych Wysp Owczych dominują wysokie #wzgórza, które nierzadko przypominają naturalne piramidy. Warstwy ciemnego twardego bazaltu delikatnie przecina czerwony #tuf - ślad dawnej wulkanicznej aktywności, która miliony lat temu utworzyła archipelag. Potężny bazaltowy płaskowyż, którego ogromne siły wyniosły ponad powierzchnię wody 60 milionów lat temu, został później rozorany przez lodowce. #Erozja dokończyła dzieła, tworząc to, co dziś nazywamy Wyspami Owczymi.

Zamieszkujący archipelag #Farerzy strome skalne ściany ochrzcili mianem #hamar. Natomiast dopełniacz tego rzeczownika w liczbie mnogiej (#hamra), uzupełniony o słowo #dun (dudnienie), utworzył nazwę metalowo-folkowej kapeli Hamradun.

Stromizmę farerskich gór łagodzą nieco zalegające u ich podnóża skalne rumowiska - pokryte zieloną darnią #piargi. ______________________________��

#wyspyowcze #farerski #farerskiekadry #geologicznie #lingwistycznie #føroyskt

Krajobraz wulkanicznych Wysp Owczych dominują wysokie #wzgórza, które nierzadko przypominają naturalne piramidy. Warstwy ciemnego twardego bazaltu delikatnie przecina czerwony #tuf - ślad dawnej wulkanicznej aktywności, która miliony lat temu utworzyła archipelag. Potężny bazaltowy płaskowyż, którego ogromne siły wyniosły ponad powierzchnię wody 60 milionów lat temu, został później rozorany przez lodowce. Erozja dokończyła dzieła, tworząc to, co dziś nazywamy Wyspami Owczymi.

Zamieszkujący archipelag Farerzy strome skalne ściany ochrzcili mianem #hamar. Natomiast dopełniacz tego rzeczownika w liczbie mnogiej (#hamra), uzupełniony o słowo #dun (dudnienie), utworzył nazwę metalowo-folkowej kapeli @hamradun.fo.

Stromizmę farerskich gór łagodzą nieco zalegające u ich podnóża skalne rumowiska - pokryte zieloną darnią #piargi. ______________________________



#wyspyowcze #farerski #farerskiekadry #geologicznie #lingwistycznie #føroyskt

Steep mountains - that dominate #FaroeIslands landscape - are of #volcanic origin. Dark layers of #basalt alternate with the softer layers of reddish #tuff - stone made up of volcanic ashes.

These steep mountainsides are called #hamar (rocky wall). At the base a collection of broken rock fragments - called #scree - can quite often be found.

#føroyskt #Faroese #WordOfTheDay

The Faroese national handball team is well on its way to securing a spot in the 2026 EHF European Men’s Handball Championship after gaining three points in last week’s two qualifiers against the Netherlands. So on March 12th, the Faroese national team played their first ever match in the new indoor arena Tjarnir, Hoyvík, which […]

The post Faroe eyes place in EHF Euro 2026 after tight qualifier win over Netherlands appeared first on Local.fo.

On this episode, we talk to Faroese hip hop artist Marius DC. He's making a name for himself in both the Faroe Islands and in Europe with his mix of Faroese and English language rap. 

Then we'll sit on a rock and look at the harbor.

The Prime Minister of the Faroe Islands, Aksel V. Johannesen, yesterday officially appointed two new and one already serving government ministers after coalition party Tjóðveldi’s recent cabinet reshuffle, which occurred in the wake of Dennis Holm’s resignation as Minister of Fisheries and Infrastructure in late February. The latest reshuffle of the government comes on the […]

The post Three government ministers appointed following reshuffle appeared first on Local.fo.

Jak często korzystacie z internetowego farerskiego słownika Sprotin? "Netorðabøkur" wzbogacił się ostatnio o język #portugalski. Nad bazą liczącą niemal dziewięć tysięcy słów pieczę sprawuje Fernando Troleis.

Stworzony przez Jonharda Mikkelsena serwis udostępnia bezpłatnie (!) słowniki farersko- angielski, duński, niemiecki, hiszpański, grenlandzki, francuski, włoski, rosyjski, chiński i japoński. Polonia Farerska - kiedy spodziewać się możemy słownika polsko - farerskiego? 😉

Internetowy #słownik stanowi na tyle ważny element farerskiego życia, że doczekał się własnego czasownika - at sprota (#sprota orðið í orðabókini - szukać słówka w słowniku). Ba, próba odebrania swobodnego do niego dostępu spowodowała strajk farerskich uczniów!

#WyspyOwcze #lingwistycznie #farerski

Faroese singer Sissal will represent Denmark with the song ‘Hallucination’ at this year’s Eurovision Song Contest in Basel, Switzerland. On Saturday, Sissal, whose given name is Sissal Jóhanna Norðberg Niclasen, won the Denmark’s Melodi Grand Prix, becoming the second Faroese artist to do so (the first being Reiley, who represented Denmark in 2023 with the […]

The post Sissal’s ‘Hallucination’ to represent Denmark at Eurovision appeared first on Local.fo.

W podróż po farerskich miastach, osadach i przysiółkach wybierzemy się tym razem w nietypowym celu. Zapraszam na #zestawienie dziesięciu najczęstszych nazw ulic na Wyspach Owczych. Wraz z tłumaczeniem. Znów będzie #lingwistycznie.

#Bøgøta #toponimy #farerski #ulice

https://farerskiekadry.pl/2025/02/drogi-ulice-sciezynki.html

W podróż po farerskich miastach, osadach i przysiółkach wybierzemy się tym razem w nietypowym celu. Zapraszam na #zestawienie dziesięciu najczęstszych nazw ulic na Wyspach Owczych. Wraz z tłumaczeniem. Znów będzie #lingwistycznie.

#Bøgøta #toponimy #farerski #ulice

https://farerskiekadry.pl/2025/02/drogi-ulice-sciezynki.html

W podróż po farerskich miastach, osadach i przysiółkach wybierzemy się tym razem w nietypowym składzie. Naszymi towarzyszami będą bowiem - z pozoru tylko banalne - tabliczki z nazwami ulic.

Artykuł Drogi, ulice, ścieżynki pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Ciekawą lingwistyczną drogę przebyło #farerskie słowo #epli. Początkowo oznaczało ono #jabłko. I takie też znaczenie do dziś zachowało w kontekście poetyckim i biblijnym. Z czasem jednak w języku codziennym zaczęło być używane jako określenie swojskiego... #ziemniaka.

A cóż stało się z jabłkiem? Zostało kwaśnym ziemniakiem! Tak bowiem dosłownie przetłumaczyć należy słowo #súrepli (#súrur - kwaśne).

Dla uzupełnienia tego intrygującego lingwistycznego ziemniaczano-jabłkowego mariażu wspomnijmy o alternatywnym farerskim słowie dla ziemniaka. #jørðepli to dosłownie ziemne #jabłko.

______________________________



#wyspyowcze #lingwistycznie #witaminy #føroyskt

Ciekawą lingwistyczną drogę przebyło #farerskie słowo #epli. Początkowo oznaczało ono #jabłko. I takie też znaczenie do dziś zachowało w kontekście poetyckim i biblijnym. Z czasem jednak w języku codziennym zaczęło być używane jako określenie swojskiego... #ziemniaka.

A cóż stało się z jabłkiem? Zostało kwaśnym ziemniakiem! Tak bowiem dosłownie przetłumaczyć należy słowo #súrepli (#súrur - kwaśne).

Dla uzupełnienia tego intrygującego lingwistycznego ziemniaczano-jabłkowego mariażu wspomnijmy o alternatywnym farerskim słowie dla ziemniaka. #jørðepli to dosłownie ziemne #jabłko.

______________________________



#wyspyowcze #lingwistycznie #witaminy #føroyskt

The #Faroese word #epli originally meant #apple (and still does in biblical and poetical context). However, over time it became the term for #potato (otherwise termed #jørðepli = ground apple).

The “súr-“ prefix comes from the adjective #súrur (sour). The word #epli can thus be literally translated as "sour potato".

#føroyskt #WordOfTheDay

Eg havi áður skrivað um abba mín Christian Christiansen, sum eg ongantíð havi sæð, tí hann doyði í 1944. Men tá ið eg kom fram á mynd av sluppuni Ternuni, sum langabbi mín Havnar-Jógvan og synirnir Christian og Sámal keyptu frá Sørini Müller í 1910, helt eg, at myndin átti pláss á heimasíðuni. Ternan, sum […]

The post Úr myndasavninum – Áhugavert at síggja sluppina hjá abba appeared first on Hvannrók.

The #Faroese word for #encyclopedia is #alfrøði. It translates into "science (frøði) of everything (al)”

Orðið alfrøði merkir "frøði um alt” - as the Faroese @wikipedia article defines the noun

Today's #WordOfTheDay is illustrated by the page taken from “Heimur okkara alfrøð”.

#wikipedia

Dagarnir hjá Studentarskúlanum og HF-skeiðnum í Hoydølum eru skjótt taldir, tí tey byggja nú stóran miðnámsskúla í Marknagili. Myndirnar av Sanatoriinum í Hoydølum eru vakrar, og eisini er vakurt at spáka í Hoydølum. Men niðurslitni betongbygningurin prýður so sanniliga ikki økið. Næmingar gevast sær óivað ikki far um tað, men hjá mær hevur altíð nakað […]

The post Úr myndasavninum – Sanatoriið í Hoydølum varð bygt í 1907 appeared first on Hvannrók.

Nú er Vitus gubbin farin. Hann sovnaði burtur í morgun 5. febr. 2025

Vitus fylti 86 tann 30. januar. Hann helt dagin á Landssjúkrahúsinum, og Mary og Turið syrgdu fyri, at hann fekk føðingardagskaku og føðingardagssang.

Frida og Sofus við smágentunum Turið og Fridu Sofíu (1983)

Tá ið Vitus og Turið komu saman vóru tey bæði rættiliga tilkomin, men tak tey! tey vóru so gift í yvir 30 ár. Við Turið fekk Vitus børn og barnabørn, og í heiminum á Bakkanum hava vit øll mangan sitið væl. Turið var sólstrálan hjá Vitusi, orkufull og sosial, akkurát tað, sum hesin smædni , innisæli fýrurin hevði brúk fyri. 

Vitus var av raskastu monnum. Sjómaður frá heilt ungum árum. Fyrsti bátur, Vitus var við, var Torrasól, Sofus var kokkur umborð og  hevði hann við sær. Ólavur Nolsøe greiðir frá, at Vitus og hann vóru vinmenn alt lívið. Teir vóru báðir og róðu út í Stykkishólmi. Vitus var saman við Ólavi og øðrum dalbingum rættur vinnulívsmaður, í 1962 átu dalbingar 1/4 av Nólsoyar Pálli, og í 1973 keyptu teir Dalbúgvan. Tá var Vitus við troli um summarið, og so var hann landformaður um veturin. Í Dali vóru 6-7 arbeiðspláss í egningini, og har var frystarí til 100 stampar. Síðst í sjeytiárunum seldu teir Dalbúgvan og keyptu  teir gomlu klettarnar, men tá ið Heilsufrøðiliga kom uppí við krøvum um yvirdekking, seldu teir, tí tað loysti seg ikki. Seinni komu teir nýbygdu klettarnir, Stígaklettur og Hádegisklettur, stoltleikin hjá dalbingum, og tá ið tað var liðugt kom Eysturbúgvin..

Vitus var eisini uppi í øllum vanligum arbeiði í bygdini. Vitus var góður við kríatúr, og seyðurin hevði tað sera gott í trøðni og í skúrinum. Heilt til ellisár gekk hann trúliga at geva seyðinum. Tey seinnu árini hevur Petur Hans verið álitið á Bakkanum, hevur virkað partvíst sum seyðamaður og partvíst sum húsavørður.

 Vitus var sera barngóður, og tá ið Hans Marius var blivin sjúkur, var tað hann, sum legði lítlu Turið lag á  at fletta og tummaði saman við henni. 

Vitus og Bergur

Tá ið eg Hans Marius fingu børn, var eingin endi á øllum tí góða, tær skuldu fáa. Vitus gubbin og Jógvan gubbin vóru steinbýttir av diddunum. Frida Sofía æt bara diddan.

Nú er Vitus gubbin farin í annan heim, vit, sum kendu hann, takka fyri, at okkum untist at ferðast saman við honum ein part av leiðini.

Jest rok 1996. Pierwsi Farerzy uzyskują dostęp do globalnej sieci. Internet trafia pod strzechy. Jak wyglądała farerska sieć ćwierć wieku temu, gdy na naszych komputerach królowały Windowsy 98 i XP? Niepamięci kurz pokrył już dawno dźwięki łączącego się modemu, szum wentylatora stacjonarnego peceta, wypukły luminofor wielkiego monitora, niebieską ikonkę przeglądarki i – wymagające zbyt częstego […]

Artykuł Farerski Retro-net pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Eg las herfyri ein greinastubba um at minnast aftur í barnaárini. Tað eru fólk, sum hava so gott minni, at tey minnast alt millum himmal og jørð frá barnaárunum, men so eru vit onnur, sum ikki minnast, hvørjir næmingar vit gingu í fyrsta flokki saman við og nóg illa, hvørji tøl eru skrivað á nummarplátuna. […]

The post Hvussu langt minnast vit aftur í barnaárini? appeared first on Hvannrók.

Many #Faroese #neologisms reuse existing words. The word “#fløga” is not an exception. With its original meaning being the layer on a stack (of hay) and thick slice (of bread) it now also means the compact disc (#CD). The thick layer of data, perhaps?

Pictured is the debut album of the folk-metal band #Hamradun released in 2015. #Music CD would be called #ljómfløga in Faroese.

#føroyskt #WordOfTheDay

The #Faroese word for #cloud is #skýggj. But there are a few dozen more specific ones.

Like #nyðra - fleecy cloud, which also means “tuft of #wool”. Or #róðrarskýggj - cloud which drifts slowly, not faster than the speed of a rowboat (#róðrarbátur)

#føroyskt #WordOfTheDay

Fiskiskapur, bátar og skip hava frá barnaárunum havt mín áhuga. Nú, eg eri vorðin eldri, fylgi eg væl við virkseminum, sum fer fram á Vestaru bryggju. Hvønn dag okkurt áhugavert. Ein dagin kom mær serliga til hugs norskan kópafangara, sum í 1959 bleiv leigaður til Føroya. Partafelagið Norðhavið í Havn var mannað við brøðrunum Thorvaldi […]

The post Norski kópafangarin Flemsøy bleiv í 1959 leiðaður til Føroya sum sildabátur appeared first on Hvannrók.

Býráðsvalið í Tórshavnar kommunu gjørdist serligt, tí vit fingu borgaraflokk, kommunuflokk og politisku flokkarnar at velja ímillum. Borgaraflokkurin má sigast var mótmælisflokkur, meðan Kommunuflokkurin kom undan kavi, tí fýra býráðslimir í Javnaðarflokkinum ikki vildu á listan. Hvørt mansbarn visti, hví so var. Haldi, at tað vóru serliga trý stór byggimál, sum avgjørdu valstríðið, og at […]

The post Tríggjar verkætlanir broyttu býráðsúrslitið í Tórshavnar kommunu appeared first on Hvannrók.

Dwieście pięćdziesiąty wpis na blogu. Dziesięć lat od mojej pierwszej wizyty na Wyspach Owczych. To zdaje się dobra okazja do podsumowującej ostatnią dekadę na archipelagu subiektywnej notki. I też – siłą rzeczy – notki nostalgicznej. Lądując po raz pierwszy na lotnisku Vágar, nie podejrzewałem, że dekadę później będę pisał tę oto jubileuszową notkę na blogu […]

Artykuł Farerska dekada pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

„Na Wyspach Owczych nie występuje naturalna roślinność leśna, poza rozproszonym występowaniem jałowca pospolitego i kilku karłowatych wierzb; drzewa są nieobecne”1. W tak lapidarnej formie zamknąć można by hasło „Leśnictwo” w farerskim leksykonie. Czy aby jednak na pewno? Farerski krajobraz dominuje kamienista pustynia upstrzona płatami trawy i mchów. Wszędobylskie owce nie pozwalają na obecność nawet lichego […]

Artykuł Nadleśnictwo Wyspy Owcze pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

 Nú er langt síðani, eg skrivaði nakað á Dalsbloggin. Tíbetur hevur Johild tikið arvin upp, tað er ein fragd at fylgja við hennara frásagnum og myndum á Dalbingafamiljuni.

Kristina og Steintór hava gjørt ta fyrstu stovukonsertina í Dali nakrantíð. Tað er ikki so, at tað hevur ikki verið sungið og spælt í stovum í Dali, men stovukonsert er nakað serligt. Og so fekk ein høvi at síggja teirra nýumbygda hús, eitt listarverk í sjálvum sær.

vertirnir Steintór og Kristina

Mann kann siga, tað var ein heildaruppliving, tí at framsýning var av glasfuglum hjá Sædís, og listarverkum hjá Frits, sum var gubbi Kristinu, vóru allastaðni.

Tónleikararnir, sum sungu og spældu vóru Jógvan, Guðrið Hansdóttir og Høgni Lisberg, hvør við sínum stíli og huglag, ein kann siga, har var okkurt fyri ein og hvønn smakk.

Tað eru fleiri íverksetar í Dali, og tess fleiri tunlar koma, tess villari verða tiltøkini. Nógv fólk hevði leitað sær til konsert í gjárkvøldið, og semja var um, at hetta var eitt frálíkt kvøld, sum væl tolir at verða tikið uppaftur.

Maltudeild tók í móti í túninum.

Høgni

Guðrið

Jógvan

It's festival season in the Faroe Islands, and our favorite three days in the calendar are pretty much here. We talk to the music director of the G! Festival about which bands to look out for at this year's event.

And we are, indeed, still in fundraising mode. If you can help us reach our modest goal, you can throw some coins in the tip jar (or open guitar case, whichever metaphor works for you) at our gofundme page. And thank you for everyone who has already donated. It has really made a difference.