Faroese Planet

Blogs about Faroe Islands from around the world

Kringvarp Føroya - Forsíða

Óheppið at landsstýriskvinnan er í farloyvi í leiðslustarvi

Fráfarandi stjórin á Suðuroyar sjúkrahúsi sigur eisini, at valdið í Sjúkrahúsverkinum flytur seg meiri yvir á Landssjúkrahúsið

Kringvarp Føroya - Forsíða

Farmaskip við korni hevur kós móti Egyptalandi

Skipið siglir bæði í altjóða sjógvi og í sjógvi, sum Nato-lond hava eftirlit við

Kringvarp Føroya - Forsíða

Sýriski forsetin í Kina

Assad kom í gjár á fyrstu almennu vitjan sína í Kina í nærum 20 ár

Kringvarp Føroya - Forsíða

Ukraina fær vápn fyri 2,3 millardir kr.

Ukrainski forsetin hevur verið í USA, og nú gongur leiðin til Kanada

Kringvarp Føroya - Forsíða

Fráboðan um blúnisbrot í svimjihøllini í Havn

Politiið kannar málið

Kringvarp Føroya

17 people assessed for gender identity

Ages range from 18 to 34, with one-third assigned male at birth and two-thirds assigned female at birth

Kringvarp Føroya

Faroese potato chips – at last

Faroese people love potatoes, so there should be a strong market for locally made potato chips, say young entrepreneurs

Kringvarp Føroya

Dogs and cats infected with Giardia parasite

Pet owners are urged to be vigilant as lots of cats and dogs have been infected with Giardia

Kringvarp Føroya

400 fish factory jobs at risk

Up to 400 workers at the Bakkafrost fish processing plant in Glyvrar may lose their jobs at the end of this year

Hagstova - News from Statistics Faroe Islands

Útflutningurin av fiskamjøli og líknandi vørum heldur fram at vaksa

Útflutningurin av fiskamjøli og líknandi vørum heldur fram at vaksa heri Tue, 19/09/2023 - 09:00

Hagstova - News from Statistics Faroe Islands

Innflutningurin heldur fram at minka

Innflutningurin heldur fram at minka heri Tue, 19/09/2023 - 09:00

Local.fo

Tonight in Tórshavn: Bilingual reading at Reinsaríið

Literature promotion agency FarLit is hosting a bilingual reading at the Reinsaríið venue in Tórshavn on Tuesday, September 19th. Faroese authors and translators will read in both Faroese and English at the event, we’re told; and Faroese-Canadian singer-songwriter Lena Anderssen, who sometimes also translates poetry on the side, will perform live as well. Participating authors […]

The post Tonight in Tórshavn: Bilingual reading at Reinsaríið appeared first on Local.fo.

Bloggur hjá Birgir Kruse

Vit sláa ring um bankatoskin

Takkað verið nærlagdum útflytarum til katólsku londini, er bankatoskur - ein meir enn hundrað ára gomul søluvøra - so væl varðveittur, at hann tolir allar vinklingar og tilgongdir, bara hann er atkomuligur, bankatoskurin. Tað er sjón fyri søgn í Áarstovu í hesum døgum.

Eftir at hava havt egna matstovu í Danmark, Steingríms Kælder, kom Jógvan Steingrím Rasmussen til Føroya í fjør, og hevur verið køksleiðari í Áarstovu síðan. Nú eitt ár er umliðið, hevur hann fingið spanska, Eli Gonzáles Roda, við í køkin. Eli hevur arbeitt á Roks og fer framyvir at verða køksleiðari í Barbara Fish House hinumegin túnið. Hann hevur ellivu ára royndir sum kokkur, er úr Alicante í Spania, og hevði arbeitt í Cork í Írlandi, nú hann kom til Føroya. 

Nú vit nema við mobila arbeiðsorku í føroyska køkinum, er eisini áhuagvert at hefta seg við, at matstovuleiðarin, John Mikkelsen, hevur fingið ukrainsku Anju afturat sær. Hon er har eysturi úr krígsrakta Ukraina, dygst við russiska markið, og hevði búð í høvuðsstaðnum Kyiv, har hon nam sær útbúgving sum grafiskur sniðgevi, beint fyri at hon kom til Føroya.

Fyrst skeinkir Jógvan eitt glas av Deutz sjampanju úr einari magnumfløsku, har áhugavert er at síggja, hvussu hann heldur tungu fløskuni. Frammanundan hevur hann sum ein rock and roll víkingur staðið í túninum og grillað høgguslokk, calamari, frá Sjógæti við Norðskála.

Allir rættir knýta seg at nýveiddum bankatoski, veiddur á Føroyabanka og lagdur upp av Jákupi Sverra mikudagin. Hin fyrsti er bankatoskur í romesco sós, rørd úr tomat við hvítleyki í, og serverað køld, sum hjá katalanskum útróðrarmonnum við nýbakaðum súrdeiggjbreyði afturvið. Ein spennandi fráferð er byrjað.

So kemur toskur inn á borðið, sum er lættroyktur og saltaður, borðreiddur við olivin, tomatum og ansjósum. Samstundis koma lippur, sum altíð eru vælsmakkandi, hvussu tú so handferð tær, enntá ristar í sushi høpi. Men í hesum føri koma toskalippurnar við toskaskræðu í grønari salsasós, Kokotxa salsa verde, sum baskiska heitið er. Afturvið er salat úr Kvívík, har edikadressingur er stroyddur omanyvir og alt er sett fram í toskasoði. Søguligi smakkurin av føroyskum fyrsta floks toski, sum er vendur í katólsku londunum, tí loyvt varð at eta saltfisk í føstu, kemur aftur og andar av átrúnaðarligari vinnusøgu, sum er alt ov lítið sjónlig herheima.

Nú kemur ein rættur, sum er serliga spennandi, tí, sum Jógvan sigur, hann kundi verið aftursvarið til signaturrættin í Áarstovu, sum er lambsbógvur fyri tvey. - Fiskiliga, ella toskaliga aftursvarið og mótsetningurin til bógvin, kundi verið stóri uggin av bankatoski, ið er grillaður og borðreiddur við teirri bestu heimagjørdu bernaisesós úr brúnkaðum smøri, eg havi smakkað. Stórt og trivaligt sum ein lambsbógvur. Framúr, eisini grafiskt á tallerkinum, har strimlar av høgguslokkinum síggjast millum heimliga salatið. Á síðutallerkinum er brandada, kjálkar av saltfiski, við føroyskum osti og epli av Sandi. Afturvið er smakkríkt Albarinio vín, sum Anja úr Ukraina skeinkir.

Best sum vit hildu, at hetta var avsluttandi høvuðsrætturin, kemur ein trivaligur toskanakki í hummara-bisque inn á borðið. Afturvið er grønmeti heiman av Sandi og Chablis, sum nú flytir okkum úr Spania og til Fraklands. Vínið, sum aloftast er besta match til júst bankatosk.

So lenda vit og fáa djúpsteiktar churros í heitari sjokulátasós, og spanskum budingi við feskum berum í. Afturvið er kaffi og brandy.

Ein altjóða máltíð, sum umframt at hon er søguliga vælsmakkandi, kundi verið borðreidd á fremstu matstovum í New York.

Tað er við havrannsóknarskipinum, Jákup Sverra, at Havstovan akkurát hevur gjørt yvirlitstrolingar á Føroyabanka, haðani fiskurin, bankatoskurin, vit eta á Áarstovu í kvøld, er veiddur. Nýggjastu kanningarúrslitini hjá Havstovuni, sum mong eru spent um, tí Bankin í ein ávísan mun er latin upp aftur, eru góð. Nýggjasta frágreiðing á heimasíðuni sigur: "Hetta var árliga heystyvirlitstrolingin á Føroyabanka, har tilsamans 29 hál á ein tíma vóru tikin. Tað var meira at fáa av toski í mun til onnur ár soleiðis at nøgdin var tann størsta, síðan hesar yvirlitstrolingarnar byrjaðu í 1996. Hetta var mest sera stórur toskur tó at smærri toskar vóru uppií. Tað var eisini sera nógv at fáa av hýsu, tó at nøgdin helst er minkandi. Nøgdin av longu er komin niður á eitt vanligt støði. Nøgdin av upsa hevur verið lítil í nógv ár. Magakanningarnar vístu, at toskur át ein blanding av nebbasild og krabbadýrum. Hýsan át ormastjørnur, ormar og viðhvørt nebbasild. Sjóvarhitin lá um 9-11 oC."

Fyrradagin komu nýggjastu tíðindi og forsagnir frá Fiskamarknaði Føroya á Toftum. Hjá okkum landkrabbum í Havn er altíð áhugavert at tyggja orðalagið, sum í besta føri brúkar vendingar sum brúkiligt og í lakasta føri smáligt. Men gott kann eisini koma fyri. Júst tað orðið verður brúkt um Føroyabanka beint nú. Fyrradagin verður støðan í teiginum útróður lýst soleiðis: ”Streymurin verður brúkiligur og veðrið verður eisini brúkiligt, so vit vantað nakað av útróðri. Møguliga fer onkur út á Føroya Banka. Fiskaríið er smáligt á landgrunninum, men gott á Føroya Banka. Bátarnir fáa mest tosk og hýsu.”

Í einum bíðirúmi hjá tannlæknanum hoyrdi eg einaferð tveir útróðramenn tosa um fisk - og so upsa. Hugdi í orðabókina og sá hetta dømi: fimm fiskar í part og nakrar upsar, har fiskar eru teir, ið hava toskaskræðu, og eru teir bestu. 

Toskur á Føroyabanka er skrásettur sum serføroyskur fiskastovnur. Tað kunnu vit lesa í faktabløðum, sum Havstovan fyri nakað av tíð síðan hevur gjørt um fisk undir Føroyum. Gamli Skúlabókagrunnurin gav í 2007 út bókina Fiskar undir Føroyum, har vit kunnu lesa um toskafiskar og at undir Føroyum eru fimm ættir, 26 slektir og 36 sløg. Tilsamans eru 9 ættir, 75 slektir og 555 sløg í heiminum. Bókin Fiskar undir Føroyum kann lesast á opna undirvísingarportalinum Snar.

Umframt kanningarfólk frá Havstovuni og Umhvørvisstovuni, hevur onkuntíð verið fotografur við Jákup Sverra. Tá talan er um bankatosk, haldi eg, at eitt umboð fyri føroysku matstovuvinnuna skuldi verið fastur fúsur við havrannsóknarskipinum Jákupi Sverra. Tí talan er um gagnfisk, sum skrivað stendur ovast á breddanum á faktablaðnum hjá Havstovuni um bankatosk. Og í rúgvuni av gagnfiski, man bankatoskur verða tann fiskur, sum flestu seta fremst, fyrst og fremst fyri smakk, lit og konsistens, men eisini fyri søgu. Ein søluvøra, sum enn er intakt, og harvið hin lívsseigasta, sum enn fer út úr Føroyum serliga til katólsku londini. Eitt virðismikið samband, ið vit eiga at varveita. Tá onkur hendingaferð mælir til, at vit í størri mun eiga at virðismeta júst hesar eginleikar, sum hanga uppi við bankatoskinum, eiga vit at lurta eftir. 

Hetta er fremsti matfiskur, og tað hevði verið gott, og tænt báðum pørtum, um javnt og samt samband varð millum matstovuvinnuna og kanningararbeiðið hjá Havstovuni, bankatoskinum viðvíkjandi. Tað kundi slóðað fyri, at bankatoskurin varð lyftur longur fram og í størri mun hámettur, eisini millum útróðrarmenn. Júst í hesum føri, bankatoskur, snýr tað seg um kvalitet og ikki kvantitet. Hóast ansast skal eftir stovninum, eiga vit í allar mátar at hjúkla um kvalitetin á hesi gudsgávu, bankatoskinum, kanska í sertifiseraðari veiðu og flokking, at skilja hann burtur frá mongdini av øðrum fiski, sum er meira til gerandis, so bankatoskurin verður lyftur upp, har eg haldi, at hann hoyrir heima, eins og tað er eydnast føroyskum laksaalarum, Hiddenfjord og Bakkafrost, at koma á ovasta breddan á góðum matstovum í New York. Tá hetta er eydnast við langfluttum alifiski, kundu vit herheima sett okkum fyri, at hevja nýveidda bankatoskin eitt sindur upp um tað javna. Vági mær at siga, at matstovuvinnan bara bíðar eftir tí. At øll sláa ring um Bankatoskin, hvussu hann so verður tilgjørdur og borðreiddur. Á okkara leiðum er hann besta rávøra og støði at byggja á í vinnuliga og matlistarliga føroyska køkinum.

Hvannrók

Forvitnislig mynd frá 1956 av fimleikarum í Havnar fimleikafelag

Altíð áhugavert og spennandi at fáa eldri mynd í hondina, sum tú ikki hevur sæð áður. Herfyri fekk eg mynd av fimleikarum frá 1956. Fimleikararnir eru í dag um áttati ára aldur pluss og minus eitt ár. Fleiri eru farnir. Ja, so at royna at finna fram øll nøvnini, og við hjálp frá Finn Bjørn […]

The post Forvitnislig mynd frá 1956 av fimleikarum í Havnar fimleikafelag appeared first on Hvannrók.

Kringvarp Føroya

The most popular names

Eva, Baldur, Brandur and Kristian were the most popular baby names last year. Maria and Jákup remain the most popular names overall

Hvannrók

Í 1985 skrivaði Esmar Fuglø bóklingin Okkurt á leið míni – gáva til vinir og kenningar

Tá vit vóru unglingar við Landavegin, komu vit mangan oman á Vestaru bryggju, navn, sum vit ikki kendust við tá. Tí vit søgdu oman á Bacalao, Skipasmiðjuna, Saltsøluna, Tunnuvirkið, Ískaina, Fiskasentralin ella Álaker. Minnist væl Esmar Fuglø, sum var stjóri í Esso. Visti eisini, at hann var kendur vinnulívsmaður og sigldi øll árini undir seinna […]

The post Í 1985 skrivaði Esmar Fuglø bóklingin Okkurt á leið míni – gáva til vinir og kenningar appeared first on Hvannrók.

Bloggur hjá Birgir Kruse

Dania - multivers og renesansa í Norðurlandahúsinum

Frá tí minsta, sum yrkjarin Dania Tausen festir á blað, fær hon tónleikin at spretta, útvarpið at ljóma og filmin at bleiktra. Eisini í Norðurlandahúsinum í kvøld. Zooma vit langt út í tað kosmiska, til slipsið hjá William og rúmdarferðina hjá Kubrick, er tað í mínum optikki eitt renesansumenniskja, ið vitjar okkum hesa løtu. Prosaiski sjúkrahússtjórin segði í Degi og Viku í gjárkvøldið, at tá tímarnir í døgninum eru farnir, koma teir ongantíð aftur. Jú, henda konsertin var ein væleydnað roynd at fanga tíman, goyma hann og geva okkum eitt dropatikið destillat av tíðarleysari tíð á móðurmálinum, transparent millum heimar, so sum vit í hvør sínum lagi kenna teir. Øll sonn list ger tað. Fangar løtuna, og ger til einkis ultimativa fíggindan, sum í hesi gleðistund skal verða ónevndur. 

Knappi tímin andar sum ein alda av menniskjansligari inklusjón. Og í Norðurlandahúsinum í kvøld er júst hetta eitt undrunarvert avrik, tí hesin organiskt fevnandi heyggur, sum kom úr Norðurlondum og lendi við Ringvegin fyri fjøruti árum síðan, upplivir í hesum døgum eina ekskluderandi løgtingsatsókn, sum vit ikki hava sæð fyrr. Við innantómum symbolpolitikki vil ein skipaður flokkur selja hetta húsið, vitandi, at tað ongantíð hendir. Tað er sum at lesa á svenskum um landið, ið ikki er.

Við tveimum síðum, einari ja-síðu og einari nei-síðu, varð plátan hjá Daniu ”ja/nei - og restin av vikuni” løgd fram hjá Una Leitisstein í Útvarpinum týskvøldið, og nú varð hin fyrijáttaða útgávukonsertini borin okkum laiv av pallinum og út í ringrásarringlurúmið, ein gjøgnumførd konsert, og ein heilrunnin plátuproduktiónin, sum er upp í moti kompaktu konsertina við Anniku Hoydal í mai, og hini enn stórbæraru við Hørpuspælaranum hjá Hanusi G, ið varð lagdur fram í somu hølum. Hølini spæla upp til tað stórbæra. 

Dania er livandi og úr einum episentri í Føroyum, sum eftir øllum at døma er størsti listarligi klekingardepil í løtuni, fríkirkjur og brøðrasamkoman á Toftum, eins og Eivör, Clickhaze og Gestir spruttu úr stórbestu aliringum longur inni í Eysturoynni, á Gøtuleiðini, fyri fjórðingsøld síðan. 

Sum áhoyrari verður tú drigin inn í ikki bara versini, ella universið, men multiversini hjá Daniu, so tú skjótt, og mest sum alla tíðina, kennir teg innkluderaðan, tað er eitt lyklaorð, og mitt í øllum multiversunum, ið springa frá einum heimi til ein annan, kennir tú teg heima, so góður er ferðaleiðarin, ið stjórnar øllum á okkara egna máli, meðan hon gongur sniðgøtur í jazzi, poppi og norskum vísu- og felagssangi, næstan gymastikkjazz, og eisini rokklyrikki sum hjá norsku deLillos og Di Derre, har hon í mínum oyrum hevur funnið ein kvinnuligan mótpart. Og so er tað lovsangscresendo við fullari styrki, sum í Teen Street, vit hoyrdu undir FMA. Og tað er ein góð kensla og ein góð uppliving. Sum tá eg aftur sá filmin ”Skál!” í Havnar Bio, og onkur av røttum helt fyri, at hesin filmur burdi verið vístur í Ebenezer. Ikki sum ein provokatión, men sum ein inkluderandi staðfesting, ið sigur, hvussu langt vit eru komin í gerandisligu rørslunum okkara millum.

Umframt multiversini, sum hjá Taylor Swift, tá hon er best og fer úr einum kendum høpi í annað, sum var tónleikaútgávan ein teknirøð, sprottin úr filminum Everything Everywhere All at Once, sum eg yndi at práta um við starvsfelagan Katrin. Multivers, at verða transparent og ganga millum heimar, støðugt reflekterandi. Sum ein relatable persona við vulnerability. Hon er eitt málsligt og orðalagsligt flogvit, Dania. Tónleikurin. Rytmikkurin. Skiftið millum sjangrurnar. Minnist meg ikki hava hoyrt nakran, sum er so breiðskygd sum Dania, at brúka amboðini orð, tóna og rødd.

- We become what we behold. We shape our tools and then our tools shape us, sum presturin, John Culkin, og miðlateoretikarin, Marshall McLuhan, søgdu í 1967.

Við á konsertini eru Dania Tausen (sang), Benjamin Djurhuus (gittar, kór), Ragnar Finsson (gittar, kór), Ari Johannesen (gittar, kór), Vár Miðberg (trummur, kór), Elin Maria Hansen (bass, kór) og Cantabile (kór).

Ein bóklingur fylgir við LP plátuni, eg keypti eftir konsertina og fekk øll at signera. Har eru myndir og tekningar hjá Daniu, húsin er merktur av hondarbeiði, sum eg skilji er týdningarmikið fyri Daniu. - Eg eri vælnøgd, tí hon líkist mær, sigur hon í sendingini hjá Una týskvøldið. - Viktugt at tað avspeglar meg sum persón, at tú kemur at kenna mítt univers, eisini fysiskt við at sita og blaða, sigur hon. Heitið við ja og nei-sangum kom til eftir at tey gjørdu ein lista av sangum.

Útgávukonsertin fylgir plátuni við trettan í allar flestu førum gittarbaseraðum skeringum, har kórið Cantabile gevur eina dýpd mest sum alla tíðina og heldur sum kitt saman uppá leitandi broytiligheitina hjá Daniu.

Temasangurin er longu sagdur at vera ”At siga ja er at siga nei”, har Dania og Ragnar, sum tónlistarliga matcha væl, hava gjørt ein lista yvir kenslur, til dømis at hava ilt við at bestemma seg, tí tú sum ung sært so nógvar møguleikar, at tú ikki kanst klára tað og bara stressar teg. Góði teksturin rennur saman við einum kontant markerandi undirspæli, har røddin aldri hvørvur í larmi, men gittarljóðið alla tíðina spælir inn og út í ljóðmyndini. Gott mix, sum eisini er galdandi fyri hinar sangirnar. At kunnu skilja øll instrument frá hvørjum øðrum, so ljóðmyndin er transparent.

Eins og filmurin ”Skál!” knýtti til ommuna, knýtir yrkingin ”Heimlig ljóð” til abban, og so taka Cantabile við og syngja ”Við mána afturvið”. Ein yrking um at verða einsamallur og at taka uppaftur sambandið við vinir, kanska eftir at onkur er farin. Eitt gott rúm at traðka inn í, at fáa innlit í, at Dania og abbin tosa um yrkingar og geva hvørjum øðrum yrkingar. Fyrimyndarligt. Inniliga gott og leyst av poppi.

”Eg gleði meg at sakna teg”, ”Burdi keypt mær hús í Bergen” og ”Kann eg hava armin soleiðis her” eru framúr ljóðmyndir, hin fyrsti intimt latínamerikanskur, og hinir báðir meira situatiónsmerktir poppsangir við stuttligum ljóðtwistum so tight kompaktir, at teir eru sum gjørdir til føroyskt útvarp. Óbetaliligt. Serliga brotið um Taks. Og so vindur einfaldi akustiski sangurin seg upp og út til ein ringdans, sum er eyðkennið fyri fleiri av sangunum. 

Mest hugtakandi er óprentitiøsi sangurin, ”Og tað er bara tað”, har blýanturin lá eftir og bilurin fekk krossar og tað fór kanska at regna, og Dania og Benjamin Petersen kortini eru farin í fjørðuna í Rituvík. Og so tekur kórið yvir og ger einfalda blýantleysa sangin universellan. Hesin sangur um náttúru og tøkni tiltalar meg í løtuni allarmest, ikki minst tá grundmyndin, sum Dania sigur seg hava í høvdinum upp at hesum sangi, er av reyðhærdum fólkum í einum 20 min filmi. Duettin millum Benjamin og Daniu er so intens, at hon minnir um Alf Prøysen í grasinum við vegjaðaran ein hálvsummardag. Og tað er ikki so galið. Top notch, hetta. Einki er í alla tíð / kanska tað fer at klárna í.

”Eg eri ein mynd” er tann mest simpli. Eitt vers, sum verður endurtikið, sum hjá J.J.í Gerði, men hinvegin eisini sum hjá sakrala George Harrison á tablas og sitar í The Beatles, tá hann vildi hyggja inneftir og ikki bara poppa úteftir, medidativ sirkuler yrking um at vit øll ganga runt og herma fyri at halda okkum vera ella tað øvuta og grava okkum niður. Um hvør man er í heildini. Hóast hann er á nei-síðuni á plátuni, haldi eg at hetta er ein positivt upplyftandi sangur, fullur av uppdrift.

”Nú eru vit tvey fólk” hevur eitt Nick Drake sadness yvir sær sum er í løgum, fyrst við gittara, so bass omaná, so banjo og hardangerfele og so rúmligur parsangur, maður og kona, omaná. Góður organiskur ringsangur um ikki at gloyma av kommunikera, tá fólk fara í parlag, og stadna heldur enn at spretta.

”Aftaná ein langan arbeiðsdag” við fýrakantaðum eygum eftir ein arbeiðsdag, og sangurin útviklar seg, orðini verða toygd og flúgva, gitarrin sveimar og ger løtuna fangandi poetiska. Frálíkt stevfast við røddum. Alf Prøysen meets Rickie Lee Jones. Fingu tey sær eitt lítið aftaná ein langan arbeiðsdag? Hetta er bara so fantastiska gott.

”Vit bíða at breyðið skal poppa” er aftur ein góður poppsangur. Kanska tann mest catchy sangurin á báðum síðunum á plátuni í popphøpi, við sterkum gittarriffum. Framúr presist og stramt komprimerað. A tight set er um at enda. Tað mest tight’a eg minnist meg hava hoyrt á føroyskum palli.

”Eg vil frysta løtuna” er síðsti sangur, eitt eykalag, gott gittarljoð, klingandi reint og so við distortion, sum ber sangin. Góð duett at enda plátuna við. Skal eg brúka eitt danskt orð, nú so nógv ensk flugu um oyruni, so er tað fandenivoldsk. Ein góð pláta er komin at enda. Hin mest og best gjøgnumførda, ella heilrunna produktión eg havi hoyrt og verið vitið til á livandi konsert. Dania er livandi. Takk fyri plátuna og takk fyri konsertina. Í báðum førum hina bestu eg minnist meg hava verið mitt í. Tí sum áhoyrari verður tú drigin inn í universið hjá Daniu, so tú skjótt, mest sum alla tíðina, kennir teg innkluderaðan og mitt í øllum multiversunum. Og tað er ein góð kensla og góð uppliving!

Takk fyri plátuna og takk fyri konsertina.  

Bloggur hjá Birgir Kruse

Kongalig komedia á Netflix

Í nýggjasta Netflixfilminum, Ehrengard: The Art of Seduction, samstarvar Oscarvirðislønti leikstjórin Bille August við Drotning Margrethu um pallmyndir og búnar, production design, tey kalla. Hon er 83 og hann er 74. 

Ungdommiliga filmiska samstarvið tekur støði í samnevndu søguni hjá Karen Blixen, einari tale, sum hon skrivaði á enskum í 1952, og skrivaði umaftur, beint innan hin doyði. Men tá hon fór úr tíðini, 77 ára gomul í 1962, var søgan ongantíð komin fyri nøkur eygu. Ikki fyrr enn í 1963 bleiv hon almenn, í USA undir navninum Isak Dinesen, og í Danmark í týðing hjá skrivaranum, Clara Selborn, Ehrengard: Forførelsens kunst.

Hetta er annar filmurin frá Bille August í ár. Hin fyrri var Kysset, sum bygdi á søgu hjá Stefan Zweig. Bille August, sum árini 1989-1992 vann fremstu altjóða filmsvirðislønir, hevur verið sjáldsama virkin seinastu árini. Í 2021 gjørdi hann filmen Pagten, ið var um aldrandi Karen Blixen og unga yrkjaran Thorkild Bjørnvig. Fyri Nordisk Film gjørdi Bille August í 2018 stórfilmin Lykke-Per eftir søguni hjá Henrik Pontoppidan.

Nýggi Netflixfilmurin, Ehrengard: The Art of Seduction, fer fram í ríkinum Babenhausen, har stórhertogafrúan (Sidse Babett Knudsen) fær portrettmálaran og samlívsterapeutin, Cazotte (Mikkel Boe Følsgaard), at tryggja, at kongaliga ættin verður førd víðari á besta hátt.

Meðan Cazotte hyggur eftir konufólki til egið brúk, verður krúnprinsurin Lothar upplærdur í hesum fjøltáttaða kynstri, ið ikki er so beint fram, sum í øðrum morreyðum filmum úr landinum, sum var fyrst at geva porno frítt. Slettis ikki. Drotningin er jú við í filmsgerðini, so her skulu aðrir sublimitetir brúkast.

Púra óvæntað verður eitt objekt við barn, og tað skal dyljast og ikki hoyrast úr kongshúsinum. Søgan verður ein fólkakomedia við ullintum skemti, men baksýnið, luftin og fjøllini, standa framúr væl, so sum Drotning Margretha hevur gjørt av.

Stevið er lætt og elegant, sum at hoyra taffelmusikk meðan tey eta fínt á tíðarleysu ævintýraborgini, og filmurin glíður væl niður hjá teim, ið eru áhugað í forvekslingskomedium, har tað mesta verður sett skeivt saman, so komikkur stendst burturúr, men í hesum føri av tí meira hugsunarsama slagnum, fyrst og fremst um kynsleiklutir. Ikki óinteressant í so máta.

So fær okkara fremsti forsprákari, Cazotte, eyga á hovfrúnna Ehrengard (Alice Bier Zanden), ið er meira maður, enn hann er, denn kventil. Hetta er mest áhugaverdi partur í søguni.

Ein elegant komedia, púra opin, mitt á Netflix.

Myndirnar av Bille August tók eg á filmstevnu í Svendborg.

Local.fo

Faroese population nearing 55,000 mark

As of August 1st, the population of the Faroe Islands exceeded 54,700, an increase of 1,2 percent over the past 12 months. According to Statistics Faroe Islands, while the majority of the population increase has earlier consisted of ethnic Faroese people i.e. Danish citizens, that is no longer the case. As much as 86 percent […]

The post Faroese population nearing 55,000 mark appeared first on Local.fo.

Hagstova - News from Statistics Faroe Islands

Jákup og Maria eru framvegis vanligastu nøvnini

Jákup og Maria eru framvegis vanligastu nøvnini birita Fri, 15/09/2023 - 09:00

Hagstova - News from Statistics Faroe Islands

Eva er best umtókta navnið hjá gentum føddar í 2022

Eva er best umtókta navnið hjá gentum føddar í 2022 birita Fri, 15/09/2023 - 09:00

Hagstova - News from Statistics Faroe Islands

Baldur, Brandur og Kristian eru best umtóktu nøvnini hjá dreingjum føddir í 2022

Baldur, Brandur og Kristian eru best umtóktu nøvnini hjá dreingjum føddir í 2022 birita Fri, 15/09/2023 - 09:00

Bloggur hjá Birgir Kruse

Tá avísir doyggja

Í báðum teimum donsk-føroysk orðabókunum stendur blaðdeyði fyri føroyska endanum, tá tú leitar eftir avisdød. Blaðdeyðin, sum hevur verið serliga sjónskur her hjá okkum, er eisini eitt faktum á donskum, sum í fólksligu orðabókini er synonym við úti í heimi.

Fyri áratíggjum síðan, tað mundi vera í 1980’unum, teknaði eg hald, so eg fekk donsku Weekendavísina við postinum, sum tá varð borin út leygardag. Orsøkirnar til haldið vóru tvinnar. 

Fyrst hin góða uppsetingin, ið mettaði estetiska sansin, so hvørt tú blaðaði gjøgnum innihaldsríku avísina, við fáum vælvaldum og enn betri plaseraðum myndum, og teksti, sum grein fyri grein er settur upp við øllum hugsandi lesivegleiðingum, fyrst eitt einsamalt tematiskt stikkorð, ið er manchett, so ein sentrerað undiryvirskrift, sum altíð er omanfyri yvirskriftina, og so breyðteksturin, ið grafiskt er settur upp við sama skilvísi, millumyvirskriftum, sitatum og faktaboksum, sum ovasti partur av greinini leggur upp til, sum var tað eitt tónleikaverk, tú leggur á plátuspælaran. Frá miðjuni og út.

Og so byrjar teksturin. 

Hjúklaður um, so tú hoyrir tað í turra skróvinum, tá tú blaðar, vælskrivaður, rættlisin, og so undirfundigt væl vinklaður, at tað er ein frægd at lata eyguni renna niður eftir teigunum, til liðugt er. 

Innihaldsliga hevur mær altíð dámt best tey trivaligu og ofta totaliteru - tá hugsað verður um at miðsavna alla vitan um aktulla evnið - filmsummælini hjá Bo Green Jensen. Tú veitst alt um evnið, tá tú ert liðugur at lesa. Mettaður av filmi og fakta. 

Hann og Peter Bradshaw í The Guardian hava verið mínar leiðarstjørnur, tá umræður nýggjan film, serliga í frásøgnum frá filmstevnum. 

Nú er nakað fráliðið síðan Bo Green Jensen sást í Weekendavísini. 

Spurdi hann beinleiðis og redaktiónina við, um hann er givin. 

- Jú, tað er rætt sæð. Tíanverri skrivar hann ikki fyri okkum longur, sigur avísin. 

Sjálvur skrivar Bo eina longri persónliga frágreiðing, sum eg haldi vera nokkso ræðandi fyri eina avís, ið eg helt vera ordiliga, men ikki geri longur. Eftir 42 ár og fleiri enn tíggjutúsund ummæli og greinar, hevur higartil besta avísin slitið samstarvið við besta filmsummælaran, sum heldur fram at skriva aðrastaðni, og annars í størri mun fer at virka sum rithøvundur. 

Hóast Martin Kongstad er komin til, og skrivar sum eingin annar um eitt annað yndisevni, matgerð og kulinariskar upplivingar innan- og uttanlands, er einki at gera. 

Mítt argument fyri at halda avísina og rinda fimmhundrað krónur um kvartalið fyri digtala haldið, árið fyri pensjónin setur inn, er burtur. Tí havi eg valt at skerja hesa útreiðslu, sum nú bleiv óneyðug. Eingin Bo. Eingin filmur. Einki hald.

Spell at eygleiða, hvussu blaðdeyðin tekur kvørkratak um pressuna og vælskrivaða tekstin, serliga hin mentanarliga, sum eg og fleiri við mær til gerandis hava fegnast um í áratíggju, uttan at sett verður við. Spell.

Eisini á heimsins bestu avís er blaðdeyðin og serliga smalkaða mentanarsýnið ein veruleiki.

Local.fo

Lacking the attacking edge: Faroe Islands 0-1 Moldova

The Faroe Islands capitulated to their fifth defeat on the bounce at the hands of Moldova, thanks to a second-half goal from Vadim Rață. In terms of team news, Landsliðið coach Håkan Ericson made four changes from Thursday’s defeat in Poland, with Brandur Olsen, Klæmint Olsen, Jákup Andreasen, and Andrass Johansen coming in for Sonni […]

The post Lacking the attacking edge: Faroe Islands 0-1 Moldova appeared first on Local.fo.

Local.fo

Beaten but not put to shame: Poland 2-0 Faroe Islands

The Faroe Islands succumbed to a brave 2-0 defeat at the hands of Poland in Warsaw on Thursday evening, thanks to a double from Robert Lewandowski. Landsliðið set up in a defensive 5-4-1 with the hope of containing the dangerous Polish attack; this tactic worked flawlessly for the first quarter, with little for goalkeeper Mattias […]

The post Beaten but not put to shame: Poland 2-0 Faroe Islands appeared first on Local.fo.

Hvannrók

Úr myndasavninum – Tá farmaskipið Carolina Thorden varð bumbað í Nólsoyarfirði

Tá eg í myndabók hjá familjuni síggi sluppina Grundick hjá abba mínum pumpa sjógv úr stórum farmaskipi, gjørdist eg forvitin. Myndirnar eru frá 1941. Eg at leita og kom í bókini Stríðsárini 2 eftir Niels Juul Arge fram á greinina um finska farmaskipið Carolinu Thorden, sum eg hevði lisið um fyri nú nógvum árum síðani. […]

The post Úr myndasavninum – Tá farmaskipið Carolina Thorden varð bumbað í Nólsoyarfirði appeared first on Hvannrók.

Local.fo

Faroe Islands national football team extends contract with Ericson as head coach

Håkan Ericson, who has managed the Faroe Islands national football team since December 2019, has agreed to extend his contract for another two years, the Faroe Islands Football Association, FSF announced. “Our collaboration has been great from day one, and so have the results during this period of time,” FSF president Christian Andreasen said during […]

The post Faroe Islands national football team extends contract with Ericson as head coach appeared first on Local.fo.

Bloggur hjá Birgir Kruse

Nógvir filmar - eingin næmingur

Nadia Abraham, stovnari, og Dan Helgi í Gong, samskipari, frammanfyri FIMFF vegginum í Norðurlandahúsinum í kvøld

Í kvøld varð sjeynda filmstevnan undir heitinum Faroe Islands Intl Minority Film festival sett í Norðurlandahúsinum. Tað var við fransk-amerikanska heimildarfilminum Queendom, har leikstjórin, Agniia Galdanova, lýsir russiska artistin Gena Marvin, sum býr í Magan, átta tímasonur eystur úr Moskva. Har, í Moskva og París síggja vit, hvussu hann klæðir seg út, og í endanum brúkar seg sjálvan sum mótmælisinstrument á gøtuni, tá Putin ger innrás í Ukaraina. At enda flýggjar hann til franska høvuðsstaðin og fær friðskjól. Ein sterkur endi.

Innan sýningina heilsaði festivalstovnarin, Nadia Abraham, teim møttu við enskari talu, har hon avdúkaði, at hóast nógvar góðar og aktuellar filmar, har eg serliga vil viðmæla Little Richard - I am everything og Holy Spider, vóru útlitini at møta føroyskum skúlanæmingum ikki bara vánalig men blankt eingi.

- Yet, as I stand before you today, my heart is heavy because we've had to cancel our school program at the last minute. Over the past years, we've welcomed nearly 400 students, but tomorrow we're met with zero. And I can’t help question of the direction, the political mindset is taking, segði Nadia hugtung.

Her er øll hin enska vælkomurøðan hjá Nadiu, tá filmstevnan varð sett frammanfyri føroyingum og altjóða gestum:

Ladies and gentlemen, esteemed guests, filmmakers, producers, friends and family,

Welcome to the 7th edition of the Faroe Islands Intl Minority Film festival and thank you from the depths of my heart for your presence today. Your support means the world to us, and I am profoundly moved that you have chosen to be part of this celebration.

I am overjoyed that we have reached this milestone, marking the 7th edition in our festival's history. As we gather here today, I am thrilled to take you on a journey through an unforgettable program— It is strong, exciting, and diverse enough to intrigue most of you and profoundly educational.

Film is a strog medium where we come together, transcending borders and backgrounds, to immerse ourselves in the art of storytelling. Each year, we challenge ourselves to raise the bar, and I dare say that this year's program may just be our strongest yet. I say that every year, but this year I really mean it.

For example Amnesty International will host a compelling talk with Faridah Azadi, a courageous individual who fled the Iranian regime in 1986. Following this conversation, we will be screening the gripping documentary, 'Seven Years in Tehran.' This powerful film captures the harrowing journey through voice recordings, and archive footage, of a young woman and her family whose life takes a drastic turn when she is sentenced to death after surviving an attempted assault. It's a story that will stay with you long after the credits roll.

Kortfilmfestivalen Grimstad, one of the leading short film festivals in the Nordics, have curated a Nordic Shorts program for us tomorrow, if you want to explore more Nordic cinema. And for those willing to delve into more challenging discussions, we are honoured to have Vex Ashley from Four Chambers join us to explore the question: "Can pornography be good for you?" touching upon themes like shame surrounding sex. We might not have all the answers yet, but we are starting an important conversation.

One panel discussion you absolutely shouldn't miss is the conversation about the gender recognition bill on Sunday. We've assembled experts in the field, alongside individuals directly impacted by the law, to gain more insight and understanding.

For our kids and youth program we have features the Anime film "BELLE," a tale that delves into the power of social media. And our highly discussed Drag story hour with our very own extraordinary team member Siri Hansen aka SIRIOUSLY, which will be on Sunday at noon. 

I once heard that it's best to start speeches on a positive note, and I believe I've just done that. However, I must also acknowledge the challenges and the rough patch we've navigated through in recent weeks.

Seven years ago, I embarked on a journey to create a festival that would embody inclusion- a creative platform where nothing would be imposed, but everything would be challenged. A space where inclusivity, education, and meaningful conversations could flourish through various forms of media and dialogue. Our program is firmly grounded in personal stories, aiming to cultivate empathy and understanding towards the unfamiliar, especially when misinformation and decent language are absent, often hiding behind hurtful speech.

I also envisioned dedicating one day of the festival to our youth in schools, recognizing the transformative power we can mediate, through our youth feeling seen when your identity is continuously being questioned.

Yet, as I stand before you today, my heart is heavy because we've had to cancel our school program at the last minute. Over the past years, we've welcomed nearly 400 students, but tomorrow we're met with zero. And I can’t help question of the direction, the political mindset is taking.

Our festival is not a political organization, but the public discourse surrounding our program has turned me and the FIMFF team into highly sensitive political beings. The core mission of our festival reflects what seems to be lacking in today's political and public discourse—empathy and understanding. In recent weeks, these essential qualities have been conspicuously absent from public conversations. Language that once conveyed empathy and a recognition of our shared humanity has been overshadowed. Instead, we've been reduced to sexualized, predatory caricatures, rooted in blatant misinformation and an unwillingness to understand.

At this point, it becomes personal. Words are not mere expressions; they carry weight and impact. This burden weighs heavily on all of us. Yet, despite these challenges, our commitment to fostering empathy, understanding, and inclusivity remains unshaken. We believe in the power of dialogue and storytelling to bridge the divided, and create a more compassionate world.

Challenges will continuously arise, and I sincerely hope, so do we.

At this juncture, I would like to extend my heartfelt gratitude to our primary sponsor, the Nordic Culture Fund, whose unwavering support and consistent funding have been absolutely instrumental in sustaining our festival. I would also like to express our thanks to our secondary sponsors, the Culture Ministry and the Municipality of Tórshavn, for their invaluable contributions.

A special acknowledgment is due to Gunn Hernes and the Nordic House, for not only their support and collaboration but also for their resilience in the face of external pressures caused by our festival. We deeply appreciate your support.

I'd also like to recognize and thank all our collaborators, as well as Etika for serving sushi tonight.

Now, I want to give a well deserved shout-out to our remarkable, small, and dedicated team: Dan Helgi í Gong, Siri Súsannudøttur Hansen, and Leo Lávík also our on other side volunteers Elisabeth Olsen and Karina Jákupsdóttir. The festival and its program would not possess the same vigour and impact without your unwavering dedication. I want you to know how profoundly I appreciate you, and I empathize with the sacrifices you make. You are, without a doubt, completely fundamental to the festival.

The film we have chosen to open with tonight, is the gripping documentary 'Queendom,' directed by Agniia Galdanova, which recently won the Next Wave award at this year's CPH DOX festival. It depicts the story of the  21 year old radical artist and activist, Gena, from a small town in Russia, who fearlessly challenges societal norms with her artistic expression. She fearlessly protests Putis’s operssing laws in the streets of Moscow, while worring her grandparents, who endlessly try to accept her. 

I invite each of you to explore our diverse program with us. And we look forward to seeing you throughout the weekend.

Enjoy the festival!

Thank you.

Farerskie kadry

Szuter i wełniana czapka

Pierwszy farerski klub piłkarski Tvøroyrar Bóltfelag założono w 1892 roku. Małą atlantycką nację przyjęto w poczet członków FIFA w 1988 roku, a UEFA dwa lata później. Świat dowiedział się o niej już po ich pierwszym meczu o punkty.

Artykuł Szuter i wełniana czapka pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Farerskie kadry na Facebooku

#polfar

Do historycznej futbolowej polsko-farerskiej potyczki o punkty pozostały już tylko godziny! Przewodnikowa ekipa służy garścią informacji.

#polfar #futbol #wyspyowcze

Farerskie kadry na Facebooku

...

Farerskie kadry na Facebooku

#faroesoccer.com

Już w najbliższy czwartek na murawę Stadion Narodowy w Warszawie wybiegną reprezentacje Polski i Wysp Owczych. Farerska piłka ma dzięki temu (i za sprawą pucharowej szarży KÍ - Klaksvíkar Ítróttarfelag) swoje pięć minut w polskich mediach.

My tymczasem prześledźmy poprzednie polsko-farerskie potyczki futbolowe, korzystając z przebogatych zasobów #faroesoccer.com. Na dostępnej tam liście spotkań farerskiej kadry wybrać należy zakładkę "Vinardystir" - mecze towarzyskie. Obydwie reprezentacje nie walczyły bowiem jeszcze ze sobą o punkty.

Pierwszy mecz z Wyspami Owczymi polska kadra (kierowana wówczas przez Jerzego Engela) rozegrała w cypryskim Limassol. W lutym 2002 roku do bramki strzeżonej przez Jensa Martina Knudsena dwukrotnie trafił Maciej Żurawski (futbolowe archiwalia, prawda?). Farerzy odpowiedzieli jedynie bramką Rógviego Jacobsena.

Dwa lata później padł wynik 6:0 dla Polski. W hiszpańskim Kadyksie cztery razy celnie przymierzył Paweł Kryszałowicz. W drugiej połowie po bramce dołożyli Tomasz Kłos i Mariusz Kukiełka.

14 maja 2006 roku meczem we Wronkach reprezentacyjną karierę w bramce kończył legendarny Knudsen. Polscy piłkarze nie wykazali się gościnnością, strzelając Jensowi Martinowi cztery bramki.

Jaki rozdział we wzajemnej piłkarskiej historii dopiszą obie drużyny? Dowiemy się już w czwartek.

🇵🇱⚽️🇫🇴 Koyrá Føroyar!

#POLFAR #futbol #wyspyowcze Piłka nożna na Wyspach Owczych

Farerskie kadry na Facebooku

#WyspyOwcze

KÍ - Klaksvíkar Ítróttarfelag nie udało się niestety przebrnąć ostatniej fazy eliminacji UEFA Europa League. Sheriff Tiraspol okazał się lepszy o bramkę.

Piękny sen farerskiej piłki nadal jednak trwa. Piłkarze z północy archipelagu zostali bowiem pierwszą farerską drużyną klubową, która reprezentować będzie #WyspyOwcze w fazie grupowej europejskich pucharów! Swoich przeciwników w Conference League poznają już dziś.

https://www.uefa.com/uefaeuropaconferenceleague/news/0284-18c960573a6a-420228626367-1000--ki-klaksvik-meet-the-faroese-side-set-for-uefa-group-stage-a/#

#wyspyowcze #farerskiekadry #piłkanożna

Hvannrók

Regin, Simme og Haldin vóru við í føroyafilmi frá 1961

Fekk forvitnisliga mynd frá 1961 sendandi frá vinmanni. Kenni allar tónleikararnar á myndini Simma Jacobsen, Regin Jacobsen, sála og Haldin Joensen, sála. Dittaði mær at ringja til Simma, sum nú er 91 ára gamla. Spurdi, um hann minnist hesa mynd. Jú, tað gjørdi hann. Hetta skuldi gerast áhugaverd samrøða. Og Simmi sigur: –  Vit spældu […]

The post Regin, Simme og Haldin vóru við í føroyafilmi frá 1961 appeared first on Hvannrók.

Farerskie kadry na Facebooku

#prasie

Dziś wrócimy do wertowania cyfrowego archiwum farerskiej prasy, by przekonać się jakim echem niosły się doniesienia z dalekiego świata w #prasie Wysp Owczych na przestrzeni dekad minionego stulecia.

Nie zabraknie polskich wątków i lingwistycznych smaczków.

Zapraszam do lektury!

farerskiekadry.pl/2023/08/zdarzylo-sie-wczoraj.html

#wyspyowcze #lingwistycznie #polskietropy

Farerskie kadry

Zdarzyło się wczoraj

Dziś powrócimy do wertowania cyfrowego archiwum farerskiej prasy, by przekonać się jakim echem niosły się doniesienia z dalekiego świata w prasie Wysp Owczych na przestrzeni dekad minionego stulecia.

Artykuł Zdarzyło się wczoraj pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Hvannrók

Standmyndin ongan góðan havt í mong, mong ár. Nú hómast ein glotti

Vit eru so heppin at hava Plantasjuna og harvið Havnará sum nærmasti granni. Gangi fram við ánni mest sum hvønn dag og fegnist um trø, dunnur og serligu standmyndina í ánni. Í 1992 evnaði listamaðurin Tróndur Patursson standmyndina, sum myndar hest við Sjúrði á bakinum og ormin Frænir, sum kemur úr ánni. Hugskotið hevur listamaðurin […]

The post Standmyndin ongan góðan havt í mong, mong ár. Nú hómast ein glotti appeared first on Hvannrók.

The Faroe Islands Podcast

EP 370: History in Flight, Football, and Flowing Water

On this podcast, we talk about history being made, both big and small.

We start with a bried update on the remarkable rise of KI Klaksvik in the Champion's League qualifying rounds. They've already dispatched teams from Hungary and Sweden, and now stand poised to knock out a team from Norway. They've already become the first Faroese football team to qualify for the group stages of a European tournament. History, indeed.

Then we talk to the CEO of Atlantic Airways about the historic opening of air service between the Faroe Islands and New York.

And finally, we'll visit a long vanished river that has been brought back to life... in the form of a fountain.

Also, we're still in fundraising mode and could definitely use your help to nudge us over the finish line. If you're able, please visit our gofundme page and show us a little love. 

Farerskie kadry

Dziennik z podróży

Dokładnie pięć lat temu, 19 lipca 2018 roku po raz ostatni postawiłem stopę na Owczym archipelagu. Była to moja piąta wizyta na Wyspach Owczych, tym razem dłuższa niż poprzednie. Czekał mnie trzytygodniowy kurs w ramach Letniej Szkoły Języka Farerskiego oraz zbieranie materiałów do rodzącej się wtedy książki. I cała masa zaskoczeń i niespodzianek, które były […]

Artykuł Dziennik z podróży pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Farerskie kadry na Instagramie

#Sørvágur

#Sørvágur to jedno z trzech miast z zatoką w nazwie (#vágur), które przycupnęły u brzegów wyspy #Vágar (Zatoki).

Etymologia nazwy miasteczka pełna jest niejasności. Część lingwistów sięga do staronordyckich słów #seyr (piasek) i #saurr (błoto, brud). Inni wskazują na imię #Sørli - tak zwać się miał pierwszy mieszkaniec #Sørvágur.

W pobliżu miasteczka znajduje się największe farerskie jezioro. Mieszkańcy Sørvágur nazywają je #Sørvágsvatn, ale ci z #Miðvágur wolą nazwę #Leitisvatn.

W okolicy miłośnicy historii wojskowości znajdą sporo śladów obecności brytyjskich oddziałów w czasie II wojny światowej. Lotnisko Vága Floghavn powstało przecież na miejscu bazy lotniczej #RAF. Zainteresowani tym okresem historii z pewnością zajrzą do muzeum #Krígssavnið.

______________________________

#wyspyowcze #farerskiekadry #lingwistycznie #farerski #farerskiemiasta @visitfaroeislands @the_eysturlands

Farerskie kadry na Instagramie

#Gásadalur

#Gásadalur to najmniejsza z miejscowości na wyspie #Vágar, licząca jedynie 13 mieszkańców. Mimo rozległych terenów rolnych, ludzie opuszczali osadę przez brak połączenia drogowego z resztą archipelagu. Powstało ono dopiero w 2006, kiedy to pod górami wykopano łączący osadę z #Bøur #Gásadalstunnilin (1 445 m).

Szczególnie ceniona na Wyspach jest pochodząca z Gásadalur #baranina i wołowina, a to za sprawą znakomitej tutejszej trawy, zraszanej kroplami morskiej wody.

Jak to zwykle bywa z farerskimi toponimami, sporną pozostaje kwestia etymologii. Korzystając ze słownika, nazwę osady przetłumaczyć można na "Dolina Gęsi" (#gása to farerskie określenie na gęś).

Niektórzy natomiast sięgają do #legendy o kobiecie imieniem #Gæsa. Ta żyjąca w XII wieku żona farerskiego biskupa miała być pierwszą mieszkanką osady. Inne wersje przedstawiają ją natomiast jako banitę - zesłaną w te okolice za spożywanie mięsa w czasie postu.

______________________________

#wyspyowcze #farerskiekadry #lingwistycznie #farerski #farerskiemiasta @visitfaroeislands @the_eysturlands

The Faroe Islands Podcast

EP 369: G! Festival 2023 Preview

On this podcast, we talk about the 20th edition of the G! Festival. We'll hear some of the artists who will perform in Gota next week, and hear about the amenities and atmosphere you can expect at the three-day celebration of music.

After that, we'll hang out in a hotel lobby like we're Duke Fame (that's a deep cut).

We're also still in fundraising mode. You can help us pay for another season of podcasts by heading over to our Gofundme page and showing us a little love.

Farerskie kadry

Fróðskapur znaczy wiedza

Internetowe archiwum wydawnictwa naukowego Fróðskapur Uniwersytetu Wysp Owczych jest istną kopalnią faktów i ciekawostek o archipelagu. Na ponad dwudziestu tysiącach stron spisanych po farersku, angielsku i duńsku naukowych opracowań i książek znajdziemy chyba każdy aspekt farerskiej rzeczywistości. Fróðskaparrit Fróðskaparrit to roczniki Farerskiego Magazynu Naukowego (Faroese Scientific Journal). W publikowanych od roku 1970 periodykach naukowych znajdziemy artykuły […]

Artykuł Fróðskapur znaczy wiedza pochodzi z serwisu Farerskie kadry.

Farerskie kadry na Instagramie

#Mykines

#Mykines to element farerskiego odpowiednika islandzkiego Złotego Kręgu. Słynąca z kolonii #maskonur-ów wyspa to najdalej na zachód wysunięty okruszek farerskiego bazaltu.

Na wyspie znajduje się dzieląca z nią nazwę i licząca 15 mieszkańców osada.

Mimo farersko brzmiącej końcówki "-nes" uważa się, że Mykines pochodzi od gaelickich słów *Muc-innis - Wyspa Świń. Kolejny #celtycki ślad wśród owczych #toponimów.

Farerski #lingwista Jakob Jakobsen wywodzi z kolei nazwę #Mykines od farerskich słów #mykja "krowie odchody" oraz #nes "półwysep". Taka etymologia ma nawiązywać do obfitości ptasich odchodów. Przy tak licznych skrzydlatych koloniach nie jest to teoria pozbawiona sensu.

______________________________

#wyspyowcze #farerskiekadry #lingwistycznie #farerski #farerskiemiasta @visitfaroeislands

The Faroe Islands Podcast

EP 368: Salt

On this episode, we visit an old salt silo on Suduroy that has been converted to a performing arts center. We'll hear our impressions of the place back in 2010, when it was abandoned and in pretty rough shape. Then we'll see how it's been transformed into what it is today. There will be music. There will be food. There will be a bit of vertigo as we ascend a small spiral staircase. What more could you want?

Also, we're still in fundraising mode. If you can help us head back to the Faroes to record more episodes of this show, head on over to our gofundme page and show us some love.

Farerskie kadry na Instagramie

#Víkarbyrgi

Leżące po sąsiedzku osady #Víkarbyrgi i #Hamrabyrgi, były w średniowieczu jednymi z największym na #Suðuroy. Posiadały nawet własny kościół i cmentarz, a ich historia sięgała czasów pierwszego osadnictwa na Wyspach Owczych.

Prawdopodobnie pod koniec VII wieku na okolicznej wysepce #Baglhólmur osiedlili się pierwsi irlandzcy mnisi. Jej nazwa pochodzić ma od staroirlandzkiego słowa #bachall oznaczającego pastorał lub pielgrzymkę.

Atak Czarnej Śmierci z roku 1349, na społeczność liczącą 50 osób, przeżyła jedynie kobieta imieniem #Sneppan. Zaraza odcisnęła jednak na niej swoje piętno. Przygnębiające odizolowanie w trakcie epidemii sprawiło, że kobieta zdziwaczała i stroniła od ludzi, resztę życia spędzając w samotności. Gdyby nie mieszkańcy okolicznej #Sumby, którzy z pobliskich wzgórz podrzucali pod próg jej domu suszone mięso, Sneppan zmarłaby z głodu.

Dopiero w roku 1830 w #Víkarbyrgi ponownie zatętniło życie - do nowego domu przeprowadził się tutaj wraz z rodziną Joen Joensen z Sumby.

Obecnie osada ponownie uznawana jest opuszczoną.

______________________________

#wyspyowcze #farerskiekadry #lingwistycznie #farerski #farerskiemiasta @visitfaroeislands @the_eysturlands

Farerskie kadry na Instagramie

#Selatrað

Jadąc drogą nr 65 w kierunku osady #Selatrað, mija się dwa przyklejone do wąskiego paska asfaltu farerskie przysiółki. Jednym z nich jest założony pod koniec XIX wieku #Morskranes.

W aktualnych statystykach @hagstovan znajdziemy informację o piętnastu mieszkańcach mieścinki. To trzykrotnie mniej niż jeszcze dwie dekady temu. Może i tę, nieco zapomnianą, część #Eysturoy rozrusza otwarty pod koniec 2020 roku tunel #Eysturoyartunnilin?

Zaskakująca i nieco tajemnicza jest etymologia nazwy naszej dzisiejszej bohaterki. Wg farerskiego lingwisty (i niestrudzonego badacza tamtejszych toponimów) Eivinda #Weyhe osada ma w swej nazwie ukryty - srogo pokiereszowany deklinacją i zniekształceniami - #farerski rzeczownik #skurur. Tego słowa używa się w odniesieniu do piskląt mewy żółtonogiej (Larus fuscus). Dla poparcia swej teorii farerski badacz wymienia wzgórze #Moskursfjall, które niegdyś zwać się mogło #Máskursfjall. Ja czuję się przekonany :)

Kolejny, po #Skarvanes, farerski #toponim nawiązujący do awifauny.

______________________________

#wyspyowcze #farerskiekadry #lingwistycznie #farerski #farerskiemiasta @visitfaroeislands @the_eysturlands #eysturoy

The Faroe Islands Podcast

EP 367: FMX

On this episode, we talk to Glenn Larson who heads up Faroe Music Export (FMX). We talk about the music scene in the Faroe Islands, the challenges of promoting music from a remote country, and how this Norwegian ended up living in the Faroe Islands.

Also, we stand in a big parking lot where we can see both the future and the past of the Faroe Islands at the same time.

At the top of the show, we announce our fundraising campaign for the year. We're heading back to the Faroes to record more episodes of the podcast, and we could use a little help. If you can help, here's the link to our gofundme page.

The Faroe Islands Podcast

Home and Away 28: Iuliia from Russia

On this episode of Home and Away, Stella talks to Iuliia from Russia. She's a professional volleyball player, an coach, and a... lawyer? That's right, she can spike whatever you set, then help you sue the other team because they were cheating. (Not absolutely sure that's the type of law she practices, but we can dream.)

We'll talk sport, law, and what it takes to learn a language while also trying to play a team sport.

Farerskie kadry

Piana, fałdki, głód i dziewczę, czyli o etymologii nazwy Fámjin

Dość powtarzalne – to chyba trafne określenie nazw większości farerskich osad. Te najpowszechniejsze, z końcówkami –nes, –vík czy –fjørður nawiązują do ich położenia na mapie Wysp Owczych. Jest jednak w tym przyznajmy nudnym towarzystwie półwyspów, zatok i fiordów kilka intrygujących i nieco tajemniczych wyjątków. Dziś wybierzemy się w etymologiczną wyprawę do jednego z nich, na […]

Artykuł Piana, fałdki, głód i dziewczę, czyli o etymologii nazwy Fámjin pochodzi z serwisu Farerskie kadry.